Mụn nội tiết tố là gì?
Mụn nội tiết tố liên quan đến những đợt mụn bùng phát liên quan đến sự thay đổi của hormone, thường gặp ở tuổi dậy thì. Tuy nhiên, hiện tượng bùng phát mụn nội tiết tố có thể xảy ra ở tuổi trưởng thành và phổ biến nhất ở nữ giới. Theo một nghiên cứu năm 2008, khoảng 50% nữ trong độ tuổi từ 20 đến 29 và 25% phụ nữ trong độ tuổi từ 40 đến 49 bị mụn.
Thông thường, mụn nội tiết tố có đặc điểm là:
- mụn quanh má và quai hàm
- mụn đầu đen, mụn đầu trắng hoặc mụn bọc
- da dầu
- viêm
- nhạy cảm
Nguyên nhân gây ra mụn nội tiết tố
Natalia Spierings, chuyên gia tư vấn chăm sóc da và tác giả cuốn sách “Skintelligent: Điều gì thực sự cần để có làn da tốt”, giải thích: Hầu hết mụn xảy ra khi các tuyến bã nhờn trên da trở nên nhạy cảm hơn với một nhóm hormone được gọi là androgen.
Androgen thúc đẩy sự mở rộng của các tuyến bã nhờ và tăng sản xuất dầu trên da. Tất cả mọi người đều có một mức độ nội tiết tố androgen nhất định và lượng nội tiết tố này tăng lên ở tuổi dậy thì. Spierings giải thích: “Một số phụ nữ nhạy cảm hơn với nội tiết tố androgen so với những người khác và độ nhạy cảm này cũng thay đổi khi chúng ta già đi.”
Đôi khi lựa chọn lối sống cũng có thể làm vấn đề trở nên trầm trọng hơn. Spierings cho biết: “Việc sử dụng nhiều sản phẩm chăm sóc da góp phần gây ra vấn đề này bằng cách gây kích ứng da, dẫn đến mẩn đỏ và thường là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến mụn trứng cá thông thường”.
Tại sao người lớn lại bị mụn do nội tiết tố?
Có nhiều lý do khiến mọi người bị mụn do nội tiết tố, ngay cả khi đã trưởng thành. Ví dụ: một nghiên cứu năm 2020 cho thấy mụn nội tiết tố ở phụ nữ thường được gây ra bởi:
- thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ tiền kinh nguyệt
- chế độ ăn không hợp lí
- thiếu ngủ
- trang điểm
- căng thẳng
Bạn có thể bị mụn nội tiết ở mọi lứa tuổi?
Chắc chắn không ai mong đợi mình vẫn bị bùng phát mụn nội tiết ở độ tuổi 30. Chắc hẳn đến khi bước vào thời kỳ mãn kinh, làn da có vấn đề sẽ chỉ còn là chuyện của quá khứ phải không?
Thật không may, Spierings nói rằng điều này không hẳn là như vậy. Cô nói: “Không có độ tuổi cố định nào mà mụn nội tiết nhất thiết phải dừng lại hay bắt đầu. Mỗi phụ nữ đều khác nhau và thật không may là không thể dự đoán được liệu một người có bị mụn hay không và khi nào. Một số người thì không bao giờ bị mụn.”
Đối với một số người, mụn nội tiết tố có thể tiếp tục tồn tại lâu về sau. Spierings cho biết: “Theo kinh nghiệm lâm sàng của tôi, những phụ nữ có làn da nhờn, dễ nổi mụn trong suốt độ tuổi 20 và 30 vẫn tiếp tục bị mụn ngay cả sau khi mãn kinh”.
Spierings cho biết có rất nhiều bước bạn có thể thực hiện để kiểm soát làn da nội tiết.
Cách kiểm soát làn da nội tiết
Hãy thử những cách sau để ngăn ngừa mụn do nội tiết tố.
Giảm bớt chu trình chăm sóc da của bạn
Nếu dành nhiều thời gian trên Instagram hoặc TikTok, bạn có thể thấy những người nổi tiếng chia sẻ các quy trình chăm sóc da phức tạp bao gồm một danh sách dài các sản phẩm.
Theo quan điểm chuyên môn của Spierings, đơn giản là tốt nhất.
Cô giải thích: “Việc lạm dụng quá nhiều sản phẩm chắc chắn có thể gây kích ứng da và làm cho tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.” Spierings khuyên nên đơn giản chu trình chăm sóc da bằng sữa rửa mặt, kem dưỡng ẩm và kem chống nắng cơ bản.
Hãy thử một phương pháp điều trị tại một thời điểm
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm điều trị mụn trứng, một số có sẵn không cần kê đơn. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn nên thử nhiều sản phẩm cùng một lúc.
Khi nói đến việc điều trị làn da nội tiết, Spierings cảnh báo bạn không nên làm quá tải làn da của mình với quá nhiều phương pháp điều trị cùng một lúc. “Hãy bắt đầu với thứ gì đó đơn giản như axit salicylic 2% trong kem dưỡng da, loại này dễ dàng có sẵn và không gây kích ứng. Hãy sử dụng nó trong vài tuần và xem liệu bạn có cải thiện được gì không”, cô gợi ý.
Các tùy chọn bổ sung bao gồm:
- benzoyl peroxide
- adapalene hoặc Gel Differin
- Axit azelaic
- axit beta hydroxy
Đi khám bác sĩ da liễu
Đôi khi các vấn đề về da có thể khiến bạn cảm thấy quá khó để giải quyết một mình. Spierings khuyên: “Nếu làn da của bạn thực sự ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, hãy đến gặp bác sĩ da liễu và có kế hoạch điều trị dứt điểm”.
Cô ấy chỉ ra rằng hiện có nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá tuyệt vời và bạn không cần phải tự mình xử lí. Bác sĩ da liễu có thể giúp bạn cân nhắc các lựa chọn hiện có để tìm ra sản phẩm phù hợp với mình.
Cân nhắc sử dụng thuốc tránh thai
Nếu không có cách nào khác có hiệu quả, sử dụng thuốc tránh thai có thể giúp giảm bớt mụn.
Spierings cho biết thuốc tránh thai có thể đáng để thử như một phần của phác đồ điều trị mụn trứng cá, miễn là bác sĩ cho biết làm như vậy là an toàn.
Cô ấy nói rằng không có một thương hiệu nào được khuyên dùng để điều trị mụn. Tuy nhiên, cô cảnh báo rằng loại thuốc chỉ chứa progesterone thực sự có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn. Thuốc tránh thai sẽ không phù hợp với tất cả mọi người và có thể đi kèm với những tác dụng phụ khó chịu, bất tiện và thậm chí đau đớn. Vì vậy, điều quan trọng là phải cân bằng giữa mong muốn có làn da đẹp với sức khỏe tổng thể tốt.
Có thể loại bỏ mụn nội tiết tố mà không cần dùng thuốc không?
Kết hợp chế độ ăn kiêng hạn chế đường và rượu, kiểm soát căng thẳng, ngủ đủ và rửa mặt có thể giúp kiểm soát mụn nội tiết. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đủ. Đối với nhiều người, mụn do nội tiết tố cứng đầu thường cần dùng các loại kem bôi được kê toa, chẳng hạn như retinoid hoặc thuốc, chẳng hạn như spironolactone.
Học cách chấp nhận làn da nội tiết
Đó là một nỗi buồn đối với tôi, nhưng tôi đã học được rằng làn da nội tiết có thể chỉ là một phần trong cuộc sống của tôi. Chắc chắn, tôi có thể thực hiện các bước để giảm thiểu nó, nhưng tình trạng bùng phát mụn là điều tôi luôn phải quản lý.
Khi nói đến việc chấp nhận – hoặc thậm chí là trân trọng – làn da nội tiết tố của bạn, Anupa Roper, một nhà giáo dục về hình ảnh cơ thể, gợi ý rằng bạn nên loại bỏ kỳ vọng về một làn da hoàn hảo. Cô nói: “Khi chúng ta lướt mạng xã hội và nhìn thấy những hình ảnh làn da không tì vết, điều đó có thể khiến chúng ta cảm thấy kém xứng đáng với làn da của mình. Nhiều bức ảnh chúng ta xem trên mạng đều được lọc và bên cạnh đó, tất cả chúng ta đều xinh đẹp và độc đáo theo cách riêng của mình.” Cô ấy khuyên bạn nên theo dõi những tài khoản khiến bạn cảm thấy tích cực về làn da của mình – lý tưởng nhất là những người có làn da giống bạn.
Roper cũng gợi ý nên tập trung vào phần ngoại hình mà bạn cảm thấy hài lòng. “Bạn thích điều gì ở ngoại hình của mình? Có phải mái tóc xoăn của bạn không? Tàn nhang trên mũi? Dù đó là gì, hãy tập trung vào đó,” cô nói.
Tóm lại
Trải nghiệm làn da nội tiết tố ở độ tuổi 20, 30 và hơn thế nữa là điều phổ biến hơn bạn nghĩ. Tin tốt là có rất nhiều cách để kiểm soát nó. Cho dù bạn chọn cách quản lý làn da nội tiết tố bằng các sản phẩm điều trị hay bằng cách học nghệ thuật chấp nhận bản thân, bạn đều có thể cảm thấy hài lòng về làn da của mình ở mọi lứa tuổi.
