Ung thư tuyến giáp là gì?
Ung thư khiến các tế bào trong cơ thể tăng trưởng không kiểm soát được. Ung thư được đặt tên theo vị trí cơ quan nơi chúng bắt đầu. Ung thư tuyến giáp là ung thư bắt đầu ở tuyến giáp.
Tuyến giáp là một tuyến nhỏ, hình con bướm nằm ở trước cổ. Nó là một cơ quan của hệ nội tiết, nơi sản xuất hormone để điều chỉnh các chức năng của cơ thể.
Tuyến giáp tạo ra hormone thyroxine, giúp cơ thể điều hòa:
- sự trao đổi chất
- huyết áp
- nhịp tim
- thân nhiệt
- trọng lượng cơ thể
Khi ung thư tuyến giáp phát triển, các tế bào ung thư bất thường có thể lấn át các tế bào bình thường. Chúng cũng có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ thể.
Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) ước tính có khoảng 43.800 trường hợp ung thư tuyến giáp mới sẽ được chẩn đoán vào năm 2022. Mặc dù ung thư tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai nhưng nó xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới gần gấp ba lần. Trên thực tế, đây là bệnh ung thư phổ biến xếp hàng thứ năm ở phụ nữ trên toàn cầu và ở Hoa Kỳ.
Các yếu tố bao gồm tiếp xúc quá nhiều với tia xạ có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp. Ví dụ, khi Chernobyl xảy ra tai nạn lò phản ứng hạt nhân vào năm 1986, tỷ lệ mắc bệnh ung thư tuyến giáp đã gia tăng đáng kể, đặc biệt là ở trẻ nhỏ trong khu vực. Những sự kiện tương tự cũng xảy ra sau vụ nổ bom nguyên tử ở Hiroshima. Tiếp xúc với tia xạ thường xuyên thông qua xạ trị hoặc tia X, đặc biệt lúc còn nhỏ, được coi là một yếu tố nguy cơ.
Hãy đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về ung thư tuyến giáp.
Dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến giáp
Ung thư tuyến giáp có thể giống một số bệnh lý khác.
Các triệu chứng của ung thư tuyến giáp bao gồm:
- một khối u ở trước cổ
- đau cổ, bắt đầu ở phía trước và đôi khi di chuyển lên tai
- khàn tiếng
- thay đổi giọng nói và không biến mất
- khó nuốt
- khó thở
- ho dai dẳng
Các yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến giáp
Yếu tố nguy cơ có ý nghĩa rằng một người có những đặc điểm hoặc tiền sử bệnh nhất định có thể có nhiều nguy cơ mắc một căn bệnh nào đó hơn. Một số yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được, trong khi những yếu tố khác thì không. Nhưng chỉ vì bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ mắc căn bệnh liên quan.
Các yếu tố nguy cơ liên quan đến ung thư tuyến giáp có thể bao gồm:
- giới nữ
- có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến giáp
- mắc bệnh di truyền, chẳng hạn như bệnh Cowden hoặc bệnh đa polyp tuyến gia đình
- tiếp xúc quá nhiều với tia xạ lúc nhỏ, chẳng hạn như qua tia X hoặc xạ trị
- tiếp xúc quá nhiều với thuốc trừ sâu
- thừa cân hoặc béo phì
Một bài phân tích năm 2015 cho thấy rằng việc áp dụng chế độ ăn nhiều iốt, cá và hải sản ở những người thiếu iốt có thể giúp giảm chút ít nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến giáp. Dư thừa iốt cũng có thể liên quan đến nguy cơ ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu vai trò của iốt trong sự hình thành của ung thư tuyến giáp.
Các loại ung thư tuyến giáp và tỷ lệ mắc phải
Ung thư tuyến giáp tương đối hiếm gặp. Tuy nhiên, theo ACS, ung thư tuyến giáp là một trong những bệnh ung thư gia tăng nhanh nhất ở Hoa Kỳ.
Sự gia tăng này có thể là do kiến thức của các chuyên gia về ung thư tuyến giáp, khả năng phát hiện bệnh và những tiến bộ trong công nghệ y khoa hơn là do ngày càng có nhiều người mắc bệnh ung thư tuyến giáp.
Có ba dạng ung thư chính dựa theo hình dạng của tế bào ung thư:
- dạng biệt hóa, với các tế bào xuất hiện tương tự như các tế bào tuyến giáp thông thường
- dạng tủy, với các tế bào phát triển từ tế bào C, là những tế bào sản xuất hormone điều hòa lượng canxi và phosphate trong máu
- dạng không biệt hóa, với các tế bào xuất hiện khác với các tế bào tuyến giáp thông thường
Các thể ung thư tuyến giáp bao gồm:
Ung thư thể nhú
Ung thư tuyến giáp thể nhú là một dạng ung thư tuyến giáp biệt hóa tốt. Đây là loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất. Loại tế bào ung thư này phát triển chậm. Tuy nhiên, khi phát triển, chúng có thể lan đến các hạch bạch huyết.
Ung thư thể nhú thường được điều trị thành công và có tỷ lệ tử vong thấp.
Ung thư tuyến giáp thể nang
Ung thư tuyến giáp thể nang (FTC) là loại ung thư tuyến giáp biệt hóa phổ biến thứ hai.
Tỷ lệ FTC có xu hướng cao hơn ở những nơi người dân ăn chế độ ăn thiếu iốt. Việc thiếu iốt có thể liên quan đến một số loại ung thư tuyến giáp, bao gồm cả FTC, nhưng cần nghiên cứu thêm để xác định mối liên hệ này.
Giống như ung thư thể nhú, FTC có tiên lượng tốt, mặc dù nó có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể khi không được điều trị.
Ung thư tế bào Hurthle
Ung thư biểu mô tuyến giáp tế bào Hurthle chiếm 5% trong tổng số các chẩn đoán ung thư tuyến giáp. Đây là một loại ung thư tuyến giáp dạng nang và có thể tiến triển nặng hơn các loại khác. Nó cũng có nhiều khả năng di căn hoặc lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Các yếu tố như tuổi tác, kích thước khối u khi chẩn đoán, giai đoạn ung thư khi chẩn đoán và giới tính có thể ảnh hưởng đến tiên lượng của những người mắc bệnh ung thư tế bào Hurthle.
Ung thư tuyến giáp thể tuỷ rải rác
Ung thư tuyến giáp thể tủy rải rác (MTC) xuất phát từ các tế bào C của tuyến giáp. Những tế bào này tạo ra một loại hormone kiểm soát lượng canxi trong máu.
Từ 75 đến 85 phần trăm ung thư tuyến giáp thể tuỷ là rải rác, có nghĩa là chúng không di truyền. Ung thư tuyến giáp thể tuỷ rải rác xảy ra chủ yếu ở người lớn tuổi.
Nếu được chẩn đoán ở giai đoạn I đến III, MTC có thể có tiên lượng tốt.
Ung thư tuyến giáp thể tủy gia đình
Loại ung thư tuyến giáp thể tuỷ này có tính di truyền và di truyền trong gia đình. Nó có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn.
Ung thư tuyến giáp không biệt hóa
Ung thư tuyến giáp không biệt hóa là dạng ung thư tuyến giáp ác tính nhất. Nó không biệt hóa, có nghĩa là các tế bào trông không giống các tế bào tuyến giáp bình thường.
Mặc dù hiếm gặp nhưng loại ung thư này cũng có thể di căn đến các vị trí xa trong cơ thể. Bởi vì nó lan nhanh nên có thể không được chẩn đoán cho đến khi nó đã lan rộng. Điều này có thể làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Tất cả các bệnh ung thư tuyến giáp không biệt hóa được coi là giai đoạn IV.
U lympho tuyến giáp
Đây là một loại ung thư tuyến giáp hiếm gặp. Nó bắt đầu trong các tế bào bạch cầu nằm trong tuyến giáp.
U lympho tuyến giáp có thể xảy ra thường xuyên ở những người bị viêm giáp Hashimoto, một bệnh tự miễn mãn tính gây tổn thương tuyến giáp.
Nhìn chung, u lympho tuyến giáp có thể có tiên lượng tốt. Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tiên lượng bao gồm tuổi tác, kích thước khối u khi chẩn đoán, giai đoạn và loại điều trị.
Chẩn đoán ung thư tuyến giáp
Các xét nghiệm và thủ thuật được sử dụng để chẩn đoán ung thư tuyến giáp bao gồm:
- Sinh thiết bằng kim nhỏ hoặc lõi. Trong quá trình sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy các tế bào từ tuyến giáp để kiểm tra ung thư. Thủ thuật này có thể giúp xác định loại ung thư.
- Xét nghiệm chức năng tuyến giáp. Những xét nghiệm máu này giúp đo nồng độ hormone tuyến giáp.
- Siêu âm tuyến giáp. Siêu âm sử dụng sóng âm để hiển thị hình ảnh của tuyến giáp, đặc biệt là để kiểm tra các nốt bất thường cũng như bất kỳ vị trí nào mà ung thư di căn.
- Chụp CT và MRI. Những kỹ thuật hình ảnh học này có thể được thực hiện để quan sát kỹ bất kỳ vị trí nào mà ung thư tuyến giáp đã di căn.
- Xạ hình tuyến giáp. Kỹ thuật này sử dụng một lượng nhỏ iốt phóng xạ để kiểm tra chức năng tuyến giáp.
Tiên lượng lâu dài cho những người bị ung thư tuyến giáp là gì?
Những người được chẩn đoán ở giai đoạn đầu của bệnh ung thư tuyến giáp thường đáp ứng tốt với điều trị và thường thuyên giảm. Một số loại ung thư tuyến giáp có tỷ lệ tái phát hoặc tái phát cao hơn những loại khác.
Ung thư tuyến giáp có tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 95%. Con số này có nghĩa là 95% số người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến giáp sẽ sống được 5 năm sau khi chẩn đoán.
Tỷ lệ sống sót cụ thể hơn phụ thuộc vào độ tuổi, kích thước và loại tế bào của khối u, tốc độ phát triển của nó và có hoặc không có di căn.
