Sẹo mụn là gì?
Sẹo mụn là dấu vết để lại sau khi mụn đã biến mất. Tình trạng này khá phổ biến. Khoảng 1 trong 5 người bị sẹo mụn trên mặt, ngực hoặc lưng.
Nếu mục tiêu của bạn là làm cho vết sẹo ít thấy hơn, bác sĩ da liễu có thể có thể quan sát và khám da cho bạn và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
Các loại sẹo mụn
Mụn trứng cá có thể để lại bảy loại sẹo khác nhau. Việc có nhiều hơn một loại là điều bình thường. Nếu da của bạn dễ bị nổi mụn, bạn có thể nhận thấy:
Sẹo rỗ đáy nhọn. Loại sẹo này trông giống như hình chân đá nhọn. Nó có một lỗ rộng ở phía trên và càng nhỏ dần khi vào sâu. Sẹo đáy nhọn thường thấy ở trán hoặc má trên vì da ở những vùng đó mỏng hơn một cách tự nhiên.
Sẹo rỗ đáy vuông. Loại sẹo này có thể trông giống như một hình vuông hoặc hình tròn được ấn vào da. Thông thường, sẹo đáy vuông xuất hiện ở xương hàm hoặc má dưới.
Sẹo rỗ hình lượn sóng. Nếu làn da của bạn trông gợn sóng và không đều màu thì có khả năng bạn bị sẹo rỗ hình lượn sóng. Nguyên nhân là do tổn thương dưới bề mặt da. Loại sẹo này thường thấy ở nửa dưới má hoặc vùng da quanh hàm.
Sẹo phì đại. Một số vết sẹo lõm vào trong. Các loại khác, chẳng hạn như sẹo phì đại, tạo ra mô sẹo phẳng hoặc nổi lên trên vị trí mụn. Nó hình thành khi có quá nhiều collagen trong da phát triển trên vị trí đó. Bạn có thể thấy loại sẹo này ở ngực, lưng, vai hoặc mặt.
Sẹo lồi. Những vết sẹo này có thể sẫm màu hơn da của bạn. Chúng cũng có thể phát triển to hơn sang thương mụn ban đầu mà bạn mắc phải. Giống như sẹo phì đại, sẹo lồi đôi khi có thể ngứa hoặc đau.
Các đốm thâm đen và sẹo mụn. Bạn có thể thấy vết thâm xuất hiện sau khi hết mụn, đặc biệt nếu bạn có màu da từ trung bình đến tối. Đó là bởi vì mụn có thể vô tình kích hoạt thêm nhiều melanin (sắc tố) trên da.
Sẹo đá cuội. Những nốt sẹo nhỏ hình tròn hoặc hình bầu dục này có thể trùng với màu da của bạn. Còn được gọi là sẹo dạng sẩn, chúng có thể xuất hiện trên cánh tay, ngực, lưng hoặc vai cũng như trên khuôn mặt.
Nguyên nhân hình thành sẹo mụn
Da của bạn có thể bị sẹo sau mụn vì một số lý do khác nhau:
- Tổn thương da sâu. Bất kỳ loại mụn nào cũng có thể để lại dấu vết lâu dài. Nhưng sẹo sẽ dễ xảy ra hơn nếu mụn ăn sâu vào da. Ví dụ, các nốt mụn bọc có cảm giác như cục cứng dưới da và nang chứa đầy mủ, gây đau khi chạm vào đều có khả năng để lại sẹo.
- Nặn mụn. Việc muốn nặn hoặc nặn mụn là điều bình thường. Nhưng việc nặn mụn sẽ không khiến nó biến mất nhanh hơn mà chỉ khiến da bạn bị viêm nhiều hơn, làm tăng nguy cơ để lại sẹo.
- Quá trình lành vết thương của cơ thể. Ví dụ, nếu cơ thể bạn tạo ra quá nhiều collagen (thành phần quan trọng của da) để chữa lành vùng da đó, hậu quả có thể là sẹo lồi lên. Điều này có nhiều khả năng xảy ra hơn nếu bạn có làn da tối màu. Mặt khác, quá ít collagen có thể gây ra sẹo lõm do mụn.
Triệu chứng sẹo mụn
Cùng với các triệu chứng chung, chẳng hạn như các vết nổi lên hoặc lõm xuống trên da, sẹo có thể bị ngứa hoặc đau. Sẹo mụn thường trở nên rõ ràng hơn theo tuổi tác.
Tư vấn sẹo mụn
Nếu bạn đang nghĩ đến việc loại bỏ sẹo, bạn có thể đến gặp bác sĩ da liễu. Họ được đào tạo chuyên sâu các vấn đề về da và biết về nhiều phương pháp điều trị có thể giúp làm mờ, thu nhỏ hoặc làm phẳng sẹo mụn. Nhưng trước khi bác sĩ da liễu có thể quyết định lựa chọn nào phù hợp nhất với bạn, họ sẽ cần kiểm tra làn da của bạn.
Trong quá trình tư vấn, bác sĩ da liễu sẽ xác định loại sẹo bạn có và mức độ nghiêm trọng của chúng, dựa trên thang đo này:
- Một vết sẹo phẳng, màu đỏ. Đây là loại sẹo nhẹ nhất.
- Sẹo mụn nhẹ. Chẳng hạn, nó có thể dễ dàng được che đậy bằng cách trang điểm hoặc râu.
- Sẹo mụn trung bình. Sẹo này có thể được nhìn thấy bởi những người khác khi ở gần.
- Sẹo mụn nặng. Nó không thể bị che đậy và có thể được nhìn thấy từ khoảng cách ít nhất 50 cm.
Thông tin này cũng như vị trí của các vết sẹo trên cơ thể bạn sẽ giúp bác sĩ da liễu tìm ra các bước điều trị tiếp theo.
Điều trị sẹo mụn
Bạn có thể cần nhiều hơn một phương pháp điều trị để làm mịn da. Một số có thể được thực hiện tại nhà. Những thủ thuật khác được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ hoặc tại bệnh viện.
Sau khi xem xét tình trạng sẹo mụn của bạn, bác sĩ có thể gợi ý:
Xóa sẹo và tái tạo bề mặt da
Mục đích là loại bỏ các lớp da bị tổn thương để tái tạo làn da mới, khỏe mạnh. Điều này có thể được thực hiện bằng cách:
- Tia laser. Nó tạo ra một bề mặt da đồng đều hơn.
- Mài mòn da (tẩy tế bào chết cơ học). Một bánh xe quay nhanh với bề mặt gồ ghề sẽ loại bỏ vùng da bị tổn thương.
- Tẩy tế bào chết hóa học. Một loại axit đặc biệt sẽ loại bỏ lớp trên cùng của da bạn. Điều này có thể hữu ích với các loại sẹo sâu hơn.
- Siêu mài mòn da. Những tinh thể nhỏ được phun lên da có thể chà xát mịn màng. Mặc dù phương pháp này thường không loại bỏ được sẹo mụn nhưng nó có thể cải thiện kết quả của bạn so với các phương pháp điều trị khác.
Da mới sẽ bắt đầu hình thành khoảng 7-10 ngày sau khi tái tạo bề mặt. Nhưng khu vực này có thể giữ màu hồng trong vài tuần đến vài tháng.
Điều trị sẹo mụn bằng chất làm đầy
Bác sĩ sẽ tiêm chất làm đầy (collagen hoặc mỡ) vào vùng bị tổn thương bằng kim. Điều này làm phồng lên vùng da dưới vết sẹo để giúp làm phẳng nó. Vì cơ thể bạn hấp thụ chất làm đầy từ từ nên quá trình này cần được lặp lại thường xuyên.
Lăn kim vi điểm trị sẹo mụn
Một thiết bị được bao phủ bởi những chiếc kim nhỏ được lăn trên da. Đó là một cách an toàn để kích thích các mô bên dưới phát triển. Bạn có thể phải làm lặp lại nhiều lần. Đôi khi, các bác sĩ gọi đây là liệu pháp kích thích collagen.
Công nghệ làm săn chắc da
Nếu vết sẹo của bạn ở mức độ nhẹ, một loại năng lượng gọi là sóng vô tuyến có thể được sử dụng để sản xuất nhiều collagen hơn và làm săn chắc, tăng độ đàn hồi của làn da.
Thuốc tiêm trị sẹo mụn
Các loại thuốc khác nhau, từ Botox, corticosteroid đến thuốc hóa trị đều có thể được tiêm vào da của bạn. Điều này thường được thực hiện trong một loạt các phương pháp điều trị. Bác sĩ có thể cho bạn biết mức độ thường xuyên bạn cần thực hiện.
Điện trị liệu sẹo mụn
Phương pháp điều trị này sử dụng đầu dò điện để làm nóng và tiêu diệt mô da. Nó đặc biệt hữu ích với những vết sẹo đáy vuông.
Phẫu thuật trị sẹo mụn
Một số người cần phẫu thuật để loại bỏ sẹo mức độ nặng. Bác sĩ sẽ cắt bỏ vết sẹo. Sau đó, vị trí này được sửa chữa bằng các mũi khâu hoặc ghép da (da từ một bộ phận khác trên cơ thể).
Phẫu thuật lạnh sẹo mụn
Phương pháp điều trị sẽ làm lạnh làn da của bạn để giúp các vết sẹo lồi bong ra.
Huyết tương giàu tiểu cầu
Huyết tương giàu tiểu cầu được lấy từ máu của chính bạn và tiêm vào vết sẹo mỗi tháng một lần trong 4 tháng. Điều này có thể giúp các phương pháp điều trị khác hoạt động tốt hơn.
Điều quan trọng cần biết là sẹo mụn không thể điều trị được nếu bạn vẫn còn mụn. Đó là bởi vì nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá can thiệp vào các loại thuốc và quy trình dùng để làm mờ sẹo. Nếu da của bạn bị nổi mụn, trước tiên bác sĩ da liễu sẽ giúp bạn kiểm soát điều đó.
Trị sẹo mụn tại nhà
Bạn có thể thực hiện các bước để giúp làm mờ sẹo tại nhà. Nói chuyện với bác sĩ về:
- Phương pháp điều trị mụn trứng trong tương lai. Làm như vậy có thể ngăn ngừa hình thành nhiều vết sẹo hơn.
- Kem dưỡng da. Ví dụ, một thành phần như axit azelaic, một loại axit tự nhiên có trong men, có thể giúp giảm mẩn đỏ hoặc vết thâm.
- Thuốc điều trị sẹo không kê đơn. Kem trị sẹo, gel hoặc băng silicone có thể giúp mờ sẹo.
- Trang điểm. Bác sĩ có thể đề xuất các sản phẩm có khả năng che phủ đặc biệt cho mụn trứng và sẹo mụn.
- Các sản phẩm làm trắng không kê đơn. Những thứ này có thể giúp làm sáng vết sẹo sẫm màu hơn màu da thông thường của bạn.
- Kem chống nắng. Bạn sẽ cần phải thoa chống nắng thường xuyên để vết sẹo không bị sẫm màu hơn. Hãy hỏi bác sĩ da liễu để gợi ý loại tốt nhất cho làn da của bạn.
Ngăn ngừa sẹo mụn
Để giảm nguy cơ để lại sẹo, hãy làm theo những lời khuyên sau:
- Đừng sờ hoặc nặn mụn. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ tổn thương da mà còn làm chậm quá trình lành vết thương, do đó mụn sẽ mất nhiều thời gian hơn để biến mất.
- Tránh chạm tay lên mặt. Bụi bẩn và vi khuẩn trên tay và móng tay có thể dẫn đến nổi mụn hoặc khiến mụn hiện có bùng phát.
- Sử dụng sữa rửa mặt nhẹ nhàng. Đừng chà xát.
- Bỏ thuốc lá. Thuốc lá làm tăng nguy cơ để lại sẹo trên da.
- Tránh tăm nắng. Ánh nắng tự nhiên có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn. Khi bạn ra ngoài, hãy bôi kem chống nắng phổ rộng có SPF 30 trở lên. Hãy tìm loại có ghi “không tạo nhân mụn” trên nhãn. Điều này có nghĩa là nó sẽ không làm tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn.
- Kiểm tra lại chế độ ăn uống. Một số nghiên cứu cho thấy những thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu nhanh chóng như bánh mì trắng, khoai tây trắng và bánh ngô có thể làm cho mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn. Cần nhiều nghiên cứu hơn nhưng tránh những thực phẩm như vậy có thể có lợi cho làn da của bạn.
- Điều trị ngay mụn bùng phát. Làm sạch da là cách tốt nhất để ngăn ngừa sẹo mụn.
