Uống một lượng rượu vừa phải có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, uống nhiều rượu có thể tác động tiêu cực đến tâm trạng cũng như chức năng của não, tim và các hệ thống cơ thể khác.
Internet chứa đầy những thông điệp trái chiều về rượu. Một mặt, lượng vừa phải có liên quan đến lợi ích sức khỏe. Mặt khác, nó gây nghiện và có độc tính cao – đặc biệt là khi bạn uống quá nhiều. Sự thật là ảnh hưởng sức khỏe của rượu là khác nhau tùy theo từng cá nhân và có thể phụ thuộc vào lượng cũng như loại rượu tiêu thụ. Bài viết này thảo luận về việc rượu ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn như thế nào.
Rượu là gì?
Thành phần hoạt chất chính trong đồ uống có cồn là ethanol. Thường được gọi chung là “rượu”, ethanol là chất khiến bạn say. Nó được sản xuất bởi các loại men tiêu hóa đường trong một số loại thực phẩm giàu carbohydrate, chẳng hạn như nho – dùng để làm rượu vang – hoặc ngũ cốc – dùng để làm bia.
Rượu là một trong những chất kích thích thần kinh phổ biến nhất trên thế giới. Nó có thể có tác động mạnh mẽ đến tâm trạng và trạng thái tinh thần của bạn. Bằng cách giảm bớt sự tự ti và nhút nhát, rượu có thể kích thích mọi người hành động. Đồng thời, nó làm suy yếu khả năng phán đoán và có thể thúc đẩy hành vi sẽ gây hối hận về sau.
Vai trò của gan
Gan là một cơ quan đặc biệt với hàng trăm chức năng thiết yếu. Một trong những vai trò chính là trung hòa các chất độc khác nhau mà bạn tiêu thụ. Vì lý do này, gan đặc biệt dễ bị tổn thương do uống rượu. Bệnh gan do uống rượu được gọi chung là bệnh gan do rượu. Tình trạng đầu tiên xuất hiện là gan nhiễm mỡ, đặc trưng bởi sự gia tăng chất béo bên trong tế bào gan. Gan nhiễm mỡ dần dần phát triển ở 90% những người uống hơn 1/2 ounce (15 ml) rượu mỗi ngày.
Ở những người nghiện rượu nặng, uống rượu say có thể khiến gan bị viêm. Trong trường hợp xấu nhất, tế bào gan chết và được thay thế bằng mô sẹo, dẫn đến tình trạng nghiêm trọng gọi là xơ gan. Xơ gan là bệnh không thể hồi phục và có liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trong xơ gan tiến triển, ghép gan có thể là lựa chọn duy nhất.
Ảnh hưởng lên não
Uống rượu quá mức có thể gây ra nhiều tác động xấu lên não của bạn. Ethanol làm giảm sự giao tiếp giữa các tế bào não – một tác động ngắn hạn gây ra nhiều triệu chứng say rượu. Uống rượu say thậm chí có thể dẫn đến ngất xỉu, đặc trưng bởi hiện tượng mất trí nhớ. Những tác động này chỉ là tạm thời nhưng lạm dụng rượu mãn tính có thể gây ra những thay đổi vĩnh viễn trong não, thường dẫn đến suy giảm chức năng não.
Trầm cảm
Uống rượu và trầm cảm có mối liên quan chặt chẽ nhưng phức tạp. Nhiều người đang phải đối mặt với sự lo lắng và trầm cảm cố tình uống rượu để giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Mặc dù uống rượu có thể giúp bạn cảm thấy nhẹ nhõm trong vài giờ nhưng nó có thể khiến sức khỏe tinh thần tổng thể của bạn trở nên tồi tệ hơn và gây ra một vòng luẩn quẩn
Trên thực tế, vì uống nhiều rượu là nguyên nhân chính gây trầm cảm ở một số người nên việc điều trị tình trạng lạm dụng rượu tiềm ẩn có thể mang lại những cải thiện lớn.
Cân nặng cơ thể
Béo phì là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Rượu là chất dinh dưỡng giàu calo thứ hai sau chất béo – chứa khoảng 7 calo mỗi gram. Bia có lượng calo tương tự như nước ngọt có đường, tính theo ounce, trong khi rượu vang đỏ có lượng calo gấp đôi. Tuy nhiên, các nghiên cứu điều tra mối liên hệ giữa rượu và cân nặng đã cho kết quả không nhất quán.
Có vẻ như thói quen và sở thích uống rượu có thể đóng một vai trò nào đó. Ví dụ, uống rượu nhẹ đến vừa phải có liên quan đến việc giảm cân, trong khi uống nhiều rượu có liên quan đến tăng cân. Trên thực tế, trong khi uống bia thường xuyên có thể làm tăng chu vi vòng eo, việc tiêu thụ rượu vang có thể có tác dụng ngược lại
Sức khỏe tim mạch
Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong xã hội hiện đại. Đây là một loại bệnh rộng, trong đó phổ biến nhất là bệnh mạch vành, đau tim và đột quỵ. Mối quan hệ giữa rượu và bệnh tim rất phức tạp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Uống rượu nhẹ đến vừa phải có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim, trong khi uống nhiều rượu dường như làm tăng nguy cơ. Tuy nhiên, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ nhấn mạnh rằng nếu bạn không uống rượu thì đừng bắt đầu và nếu có uống rượu thì điều quan trọng là bạn phải hạn chế uống bao nhiêu.
Có một số lý do có thể giải thích cho tác dụng có lợi của việc uống rượu vừa phải. Uống rượu vừa phải có thể:
- Tăng cholesterol HDL “tốt” trong máu của bạn.
- Giảm nồng độ fibrinogen trong máu, một chất góp phần hình thành cục máu đông.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, một yếu tố nguy cơ chính khác gây ra bệnh tim.
- Giảm căng thẳng và lo lắng tạm thời.
Đái tháo đường type 2
Bệnh đái tháo đường type 2 ảnh hưởng đến khoảng 8% dân số thế giới. Đặc trưng bởi lượng đường trong máu cao bất thường, bệnh đái tháo đường type 2 là do tế bào của bạn giảm hấp thu glucose hoặc đường trong máu – một hiện tượng được gọi là kháng insulin.
Uống rượu điều độ có thể làm giảm tình trạng kháng insulin, chống lại các triệu chứng chính của bệnh tiểu đường. Do đó, uống rượu trong bữa ăn có thể làm giảm mức tăng lượng đường trong máu nhiều hơn 16–37% so với uống nước. Lượng đường trong máu giữa các bữa ăn – được gọi là đường huyết lúc đói – cũng có thể giảm. Trên thực tế, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nói chung của bạn có xu hướng giảm khi tiêu thụ rượu vừa phải. Tuy nhiên, khi uống nhiều rượu, nguy cơ của bạn sẽ tăng lên.
Ung thư
Ung thư là một căn bệnh nguy hiểm do sự phát triển bất thường của tế bào. Uống rượu là một yếu tố nguy cơ gây ung thư miệng, vòm họng, đại tràng, vú và gan. Các tế bào lót niêm mạc miệng và vòm họng đặc biệt dễ bị tổn thương trước tác hại của rượu. Ngay cả việc tiêu thụ rượu nhẹ – tối đa một ly mỗi ngày – cũng có liên quan đến việc tăng 20% nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng và vòm họng. Nguy cơ của bạn tăng lên khi bạn tiêu thụ nhiều hơn. Hơn 4 đơn vị cồn mỗi ngày dường như làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư miệng và vòm họng gấp 5 lần, cũng như tăng nguy cơ ung thư vú, đại tràng và gan.
Gây dị tật bẩm sinh
Lạm dụng rượu khi mang thai là nguyên nhân hàng đầu gây dị tật bẩm sinh ở Mỹ. Uống rượu khi mang thai có thể dẫn đến các đặc điểm trên khuôn mặt bất thường, nhẹ cân, các vấn đề về hệ thần kinh trung ương và các vấn đề nghiêm trọng khác. Uống rượu nhiều trong thời kỳ đầu mang thai đặc biệt nguy hiểm đối với em bé đang phát triển. Trên thực tế, nó có thể có tác động xấu đến sự phát triển, tăng trưởng, trí thông minh và hành vi – điều này có thể ảnh hưởng đến đứa trẻ trong suốt quãng đời còn lại.
Nguy cơ tử vong
Có thể khó tin nhưng rượu có thể giúp bạn sống lâu hơn. Các nghiên cứu cho thấy uống rượu ít và vừa phải có thể làm giảm nguy cơ tử vong sớm – đặc biệt là ở các nước phương Tây. Đồng thời, lạm dụng rượu là nguyên nhân chính thứ ba gây tử vong có thể phòng ngừa được ở Hoa Kỳ, vì đây là nguyên nhân chính gây ra các bệnh mãn tính, tai nạn, tai nạn giao thông và các vấn đề xã hội.
Nguy cơ gây nghiện
Một số người trở nên nghiện do ảnh hưởng của rượu, một tình trạng được gọi là nghiện rượu. Ước tính có khoảng 12% người Mỹ được cho là đã từng nghiện rượu vào một thời điểm nào đó trong đời. Nghiện rượu là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lạm dụng rượu và tàn tật ở Hoa Kỳ và là yếu tố nguy cơ cao gây ra nhiều bệnh khác nhau.
Nhiều yếu tố có thể khiến mọi người có vấn đề về uống rượu, chẳng hạn như tiền sử gia đình, môi trường xã hội, sức khỏe tâm thần và di truyền. Tồn tại nhiều dạng nghiện rượu khác nhau, đặc trưng bởi cảm giác thèm rượu, không thể kiềm chế hoặc mất tự chủ khi uống rượu. Theo nguyên tắc chung, nếu rượu ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của bạn, bạn có thể gặp vấn đề với chứng nghiện rượu.
Lạm dụng là tai hại cho sức khỏe
Lạm dụng rượu mãn tính có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể bạn và gây ra một loạt vấn đề sức khỏe. Ví dụ, nó có thể gây tổn thương gan – bao gồm xơ gan – tổn thương não, suy tim, tiểu đường, ung thư và dễ bị nhiễm trùng. Nếu bạn là người nghiện rượu nặng, việc tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh và thói quen tập thể dục vẫn sẽ có lợi cho sức khỏe của bạn, nhưng không bằng việc kiểm soát mức tiêu thụ rượu hoặc kiêng hoàn toàn.
Loại đồ uống có cồn nào thì tốt cho sức khỏe?
Một số đồ uống có cồn có thể tốt hơn những đồ uống khác. Rượu vang đỏ dường như đặc biệt có lợi vì nó chứa rất nhiều chất chống oxy hóa lành mạnh. Trên thực tế, rượu vang đỏ có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn bất kỳ loại đồ uống có cồn nào khác. Dù vậy, tiêu thụ số lượng lớn không mang lại lợi ích sức khỏe lớn hơn. Uống nhiều rượu gây ra các vấn đề về sức khỏe – bất kể loại đồ uống nào.
Uống bao nhiêu là đủ?
Các khuyến cáo về lượng rượu uống vào thường dựa trên số đơn vị tiêu chuẩn một ngày. Vấn đề là hầu hết mọi người không biết bao nhiêu được coi là “đơn vị cồn chuẩn”. Vấn đề trở nên khó khăn hơn khi định nghĩa chính thức về đơn vị cồn ở các quốc gia lại khác nhau. Ở Hoa Kỳ, một đơn vị cồn chuẩn là bất kỳ đồ uống nào có chứa 0,6 ounce chất lỏng (14 gam) rượu nguyên chất (ethanol).
Uống rượu vừa phải được định nghĩa là nhiều nhất một đơn vị cồn mỗi ngày đối với phụ nữ và nhiều nhất là hai đơn vị đối với nam giới, trong khi uống nhiều rượu được định nghĩa là hơn ba đơn vị mỗi ngày đối với nữ và bốn ly đối với nam. Cách uống cũng rất quan trọng. Uống rượu say là một hình thức lạm dụng rượu và có thể gây hại.
Rượu là một chất phổ biến được hàng triệu người trên thế giới yêu thích nhưng nó cũng chứa đầy rủi ro. Uống một lượng nhỏ – đặc biệt là rượu vang đỏ – có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau. Mặt khác, lạm dụng rượu và nghiện rượu có liên quan đến những ảnh hưởng tiêu cực nghiêm trọng đến cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Hãy nhớ rằng nguy cơ ung thư có thể tăng lên – bất kể bạn uống bao nhiêu. Nếu bạn có xu hướng uống quá nhiều hoặc nhận thấy rượu gây ra nhiều vấn đề trong cuộc sống, bạn nên tránh nó càng nhiều càng tốt.
