Chứng ngủ nhiều là khi một người cảm thấy rất buồn ngủ vào ban ngày. Điều này có thể là do các yếu tố thần kinh hoặc các tình trạng bệnh lý khác, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ, nhưng đôi khi không có nguyên nhân rõ ràng.
Những cái tên khác cho chứng ngủ nhiều là ngủ ngày quá mức hay rối loạn ngủ nhiều. Những người bị chứng ngủ nhiều gặp khó khăn trong các hoạt động ban ngày do buồn ngủ, có thể ảnh hưởng đến mức độ tập trung và năng lượng.
Đọc bài viết để tìm hiểu về các loại, nguyên nhân và triệu chứng của chứng ngủ ngày và cách khắc phục.
Phân loại và nguyên nhân gây chứng ngủ nhiều
Chứng ngủ nhiều có thể là vô căn, nguyên phát hoặc thứ phát.
Chứng ngủ nhiều vô căn là khi một người cảm thấy buồn ngủ quá mức mà không có lý do rõ ràng.
Chứng ngủ nhiều nguyên phát là khi ngủ nhiều là tình trạng chính. Nó có thể do các nguyên nhân thần kinh hoặc xảy ra như là một triệu chứng của chứng ngủ rũ.
Một giả thuyết là, đối với một số người, có một loại phân tử nhỏ được tạo ra quá nhiều trong dịch não tủy. Chất này hoạt động tương tự như một viên thuốc ngủ hoặc thuốc gây mê. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn.
Chứng ngủ nhiều thứ phát là hậu quả của các tình trạng bệnh lý, chẳng hạn như:
- trầm cảm
- bệnh đa xơ cứng (MS)
- tổn thương thần kinh do chấn thương đầu
- sử dụng ma túy hoặc rượu
- khối u
- tổn thương thần kinh trung ương
- sử dụng thuốc
- chứng ngưng thở lúc ngủ
Một số bệnh lý này ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn vào ban đêm, dẫn đến sự mệt mỏi vào ban ngày.
Ai có nguy cơ bị rối loạn ngủ nhiều?
Những người có tình trạng khiến họ buồn ngủ vào ban ngày có nguy cơ cao nhất bị chứng ngủ nhiều.
Những trình trạng này bao gồm:
- chứng ngưng thở lúc ngủ
- bệnh thận
- bệnh tim
- bệnh lý hệ thần kinh
- trầm cảm
- suy giáp
- viêm não
- động kinh
- những người hút thuốc hoặc uống rượu bia thường xuyên cũng có nguy cơ mắc bệnh.
- thuốc ngủ có thể có tác dụng phụ tương tự như chứng ngủ nhiều.
Chứng ngủ nhiều thường bắt đầu giữa tuổi thiếu niên và đầu năm hai mươi, nhưng nó có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Nữ giới có thể bị ảnh hưởng nặng hơn trước kỳ kinh nguyệt.
Khoảng 10-15% mọi người cho rằng các triệu chứng thường tự giải quyết mà không có lý do rõ ràng.
Các triệu chứng của chứng ngủ nhiều là gì?
Triệu chứng chính là buồn ngủ liên tục. Một người mắc chứng ngủ nhiều có thể ngủ hơn 11 giờ mỗi ngày. Họ có thể ngủ trưa suốt cả ngày nhưng vẫn cảm thấy buồn ngủ.
Các triệu chứng khác bao gồm:
- khó thức dậy sau một giấc ngủ dài
- suy nghĩ và lời nói chậm
- khó ghi nhớ
- cáu gắt
- lo lắng
- thiếu năng lượng
- ảo giác, trong một số trường hợp
Các xét nghiệm và chẩn đoán chứng ngủ nhiều
Để chẩn đoán chứng ngủ người, bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và tiền căn bệnh lý của bạn.
Họ có thể sẽ chẩn đoán bệnh nếu bạn đã trải qua những triệu chứng sau đây trong ít nhất 3 tháng:
- ngủ ngày quá nhiều
- nhu cầu ngủ không thể kiểm soát được
- ngủ trưa nhiều, không tỉnh táo sau giấc ngủ
- khó thức dậy sau ngủ trong hầu hết các trường hợp, ngay cả sau thời gian ngủ thông thường hoặc dài hơn
Khám lâm sàng có thể kiểm tra sự tỉnh táo của một người.
Bác sĩ có thể đề xuất những test sau đây để giúp đánh giá chứng ngủ nhiều:
- Nhật ký giấc ngủ: Bạn ghi chép lại giấc ngủ và thời gian thức dậy trong đêm để theo dõi đặc điểm giấc ngủ.
- Thang đo độ buồn ngủ của Epworth: Thang điểm này làm buồn ngủ giúp xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng.
- Đa ký giấc ngủ: Bạn ở trung tâm giấc ngủ qua đêm và thiết bị theo dõi hoạt động của não, chuyển động mắt, nhịp tim, nồng độ oxy và chức năng hô hấp.
Các phương pháp điều trị chứng ngủ nhiều là gì?
Điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và phân loại. Các lựa chọn bao gồm:
- Thuốc kích thích thường được sử dụng để điều trị chứng ngủ rũ, chẳng hạn như:
– Modafinil (Provigil), một loại thuốc để thúc đẩy sự tỉnh táo
– Amphetamines, chẳng hạn như methylphenidate
– Pitolisant (wakix), một loại thuốc kích thích khác
– Natri oxybate (Xyrem), ngăn ngừa yếu cơ và buồn ngủ với chứng ngủ rũ
– Flumazenil (Romazicon), đảo ngược tác dụng của benzodiazepines
- Thay đổi lối sống có thể giúp một số người quản lý giấc ngủ của họ hoặc đối phó tốt hơn với chứng ngủ nhiều.
Lời khuyên bao gồm:
– Tuân theo một lịch trình ngủ thường xuyên, chẳng hạn như thức dậy và ngủ cùng một giờ trong ngày
– Tránh một số hoạt động nhất định, chẳng hạn như ăn uống hoặc làm việc trên giường, để cải thiện chất lượng giấc ngủ
– Tuân theo chế độ ăn giàu thực phẩm toàn phần có thể giúp duy trì mức năng lượng một cách tự nhiên
– Tham gia đội nhóm hỗ trợ
Tiên lượng của những người bị chứng ngủ nhiều?
Một số người bị rối loạn ngủ nhiều có thể cải thiện các triệu chứng với sự thay đổi lối sống đúng đắn và thuốc, mặc dù một số người có thể không bao giờ hồi phục hoàn toàn.
Đây không phải là một tình trạng đe dọa đến tính mạng, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của một người và gây khó khăn khi làm việc, học tập và thực hiện các hoạt động hàng ngày khác.
Những người bị rối loạn ngủ nhiều nên cho bác sĩ biết nếu họ đang được điều trị một tình trạng bệnh lý khác, vì nó có thể ảnh hưởng đến hoạt động của một số loại thuốc, bao gồm cả thuốc gây mê.
Làm thế nào có thể ngăn ngừa chứng ngủ nhiều?
Không có cách nào để ngăn chặn một số chứng ngủ nhiều.
Bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách tạo ra một môi trường ngủ yên tĩnh, tránh rượu và một số loại thuốc.
Cần điều trị bệnh lý nền vì bỏ qua những điều này có thể dẫn đến các biến chứng.
Biến chứng
Rối loạn ngủ nhiều có thể nguy hiểm nếu một người lái xe, sử dụng máy móc hoặc thực hiện các công việc khác đòi hỏi sự tập trung hoàn toàn. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng học tập và đời sống xã hội của một người.
Những người ngủ hầu hết các ngày hoặc nhiều hơn một giờ mỗi ngày có thể có nguy cơ tăng huyết áp, đột quỵ hoặc bệnh tim mạch cao hơn.
