Nghiên cứu cho thấy khả năng miễn dịch tối đa đạt được ngay sau khi tiêm vắc xin cúm và giảm dần theo từng tháng. Đó là lý do tại sao các chuyên gia khuyên chúng ta nên tiêm vắc xin cúm trước khi cúm bắt đầu bùng phát, lý tưởng nhất là vào cuối tháng 10.
Influenza (cúm) là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do tác nhân virus ảnh hưởng đến hàng triệu người mỗi năm. Khi chúng ta bước vào mùa cúm ở Hoa Kỳ trong đại dịch COVID-19, quan trọng là phải biết điều gì sẽ xảy ra và cách phòng ngừa.
Hàng năm, vắc-xin cúm được phát triển để bảo vệ chống lại các chủng lưu hành phổ biến nhất. Tiêm vắc xin cúm theo mùa là cách tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi bị bệnh cúm. Nhưng vắc-xin hoạt động như thế nào? Nó kéo dài bao lâu và khi nào là thời điểm tốt nhất để tiêm? Đây là những gì bạn cần biết.
Vắc-xin cúm hoạt động như thế nào
Việc phát triển vắc-xin cúm mùa thực sự bắt đầu nhiều tháng trước khi vào mùa cúm. Các loại vi-rút được sử dụng trong vắc-xin dựa trên nghiên cứu và khảo sát về loại nào sẽ phổ biến nhất trong mùa bệnh sắp tới.
Vắc-xin cúm mùa bảo vệ chống lại hai loại vi-rút cúm: cúm A và cúm B. Chúng cũng có thể là loại phối hợp ba hoặc bốn. Vắc-xin tam giá bảo vệ chống lại ba loại vi-rút cúm: hai loại vi-rút cúm A và một loại vi-rút cúm B.
Vắc-xin tứ giá bảo vệ chống lại ba loại vi-rút giống như vắc-xin tam giá, nhưng nó cũng bao gồm thêm một loại vi-rút cúm B.
Khi nào vắc-xin cúm bắt đầu có tác dụng
Sau khi bạn được tiêm phòng cúm, phải mất 2 tuần để cơ thể phát triển các kháng thể bảo vệ. Điều quan trọng cần nhớ là trong giai đoạn này, bạn vẫn dễ bị bệnh cúm. Trong thời gian đó, bạn nên hết sức cẩn thận:
- thực hành vệ sinh tốt
- tránh chạm vào mũi hoặc miệng bất cứ khi nào có thể
- tránh nơi đông người nếu bệnh cúm đang lây lan trong cộng đồng đang sinh sống
Những biện pháp phòng ngừa rong khi COVquan trọng hơn theo cấp số nhân tID-19 vẫn là một yếu tố. Bạn có thể bị cúm cùng với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác, vì vậy việc bảo vệ bản thân và những người khác là điều quan trọng.
Mũi vắc-xin cúm kéo dài được bao lâu
Khả năng miễn dịch của cơ thể bạn đối với bệnh cúm giảm dần theo thời gian. Điều này đúng cho dù bạn đã tiêm phòng hay bị nhiễm cúm. Ngoài ra, virus cúm liên tục thay đổi. Vì lý do này, vắc xin từ mùa cúm trước có thể không bảo vệ bạn trong mùa cúm sắp tới. Nói chung, việc chủng ngừa cúm theo mùa sẽ giúp bảo vệ bạn trong suốt mùa cúm hiện tại. Bạn sẽ cần tiêm vắc-xin cúm mùa hàng năm để có được sự bảo vệ tốt nhất trước vi-rút cúm.
Khi nào nên tiêm phòng cúm
Vắc xin cúm được sản xuất bởi một số nhà sản xuất và thường bắt đầu giao hàng đến các cơ sở tiêm chủng vào tháng 8. Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy việc tiêm vắc xin sớm như vậy có thể không có lợi.
Một nghiên cứu năm 2017 chỉ ra rằng khả năng miễn dịch tối đa đạt được ngay sau khi tiêm chủng và giảm dần theo từng tháng. Do đó, nếu tiêm vắc xin vào tháng 8, bạn có thể dễ bị nhiễm trùng hơn vào cuối mùa cúm, khoảng tháng 2 hoặc tháng 3.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị tiêm vắc xin cúm trước khi dịch cúm bắt đầu bùng phát trong cộng đồng của bạn, lý tưởng nhất là vào cuối tháng 10. Nếu bạn tiêm ngừa vắc xin muộn hơn, đừng lo lắng. Tiêm phòng muộn vẫn có thể mang lại sự bảo vệ đầy đủ vì bệnh cúm có thể lây lan trong cộng đồng đến hết tháng 3 hoặc thậm chí muộn hơn.
Tác dụng phụ kéo dài bao lâu
Vắc-xin cúm được tạo ra bằng một loại vi-rút bất hoạt, có nghĩa là bạn không thể bị cúm từ vắc-xin. Nhưng có một số tác dụng phụ mà bạn có thể gặp phải sau khi tiêm.
Tác dụng phụ của việc tiêm phòng cúm thường nhẹ và chỉ kéo dài vài ngày. Một số tác dụng phụ có thể bao gồm:
- đỏ, sưng hoặc đau nhức ở chỗ tiêm
- sốt nhẹ
- đau nhức cơ thể
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả tiêm phòng cúm
Virus cúm liên tục biến đổi và phát triển nhanh chóng. Virus cúm lưu hành có thể biến đổi từ mùa này sang mùa khác.
Các nhà nghiên cứu cần chọn loại vi-rút cúm cụ thể để đưa vào vắc-xin nhiều tháng trước khi mùa cúm bắt đầu. Điều này có nghĩa là thành phần trong vắc xin có thể không phải lúc nào cũng khớp với thành phần thực sự lưu hành trong mùa cúm. Điều này có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin cúm mùa.
Tuổi tác cũng có thể đóng một vai trò trong hiệu quả của vắc xin vì hệ thống miễn dịch có xu hướng trở nên yếu hơn khi bạn già đi. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt vắc xin cúm liều cao (Fluzone High-Dose) cho người từ 65 tuổi trở lên. Liều cao hơn nhằm mục đích mang lại phản ứng miễn dịch tốt hơn và do đó bảo vệ tốt hơn ở nhóm tuổi này. Nhiều nghiên cứu đã cho thấy hiệu quả tăng lên đối với những người trên 65 tuổi khi tiêm vắc xin liều cao.
CDC cũng khuyến nghị trẻ em trong độ tuổi từ 6 tháng đến 8 tuổi nên tiêm hai liều vắc xin cúm trong đợt đầu tiên để có đủ sự bảo vệ.
Vẫn có thể bị cúm sau khi tiêm vắc xin, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh có thể ít nghiêm trọng hơn và những người được tiêm phòng cúm có thể ít phải nhập viện hơn nếu bị cúm.
Ai nên tiêm phòng cúm? Ai không nên?
Từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm phòng cúm mỗi năm. Điều đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao mắc các biến chứng liên quan đến cúm là phải tiêm phòng.
Những đối tượng này bao gôm:
- người trên 50 tuổi
- người mắc bệnh mãn tính
- những người có hệ thống miễn dịch suy yếu
- trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi
- những người từ 18 tuổi trở xuống được điều trị bằng aspirin
- phụ nữ có thai
- những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 40 trở lên
- nhân viên y tế
- bất cứ ai sống hoặc làm việc tại viện dưỡng lão hoặc cơ sở chăm sóc mãn tính
- người chăm sóc cho bất kỳ đối tượng nào ở trên
Trẻ dưới 6 tháng tuổi không nên tiêm vắc xin cúm. Để bảo vệ những đứa trẻ này khỏi khả năng phơi nhiễm với vi-rút, tất cả các thành viên trong gia đình hoặc người chăm sóc nên được tiêm phòng. Đây được gọi là khả năng miễn dịch bầy đàn và sẽ giúp bảo vệ những người không thể tiêm vắc xin.
Ngoài ra, nếu hiện tại bạn đang bị bệnh cấp tính, có thể đợi cho đến khi khỏe hơn mới được chủng ngừa. Trước khi tiêm phòng, bạn nên cho bác sĩ biết nếu bạn có một trong các vấn đề sau:
- phản ứng dị ứng trước đó với vắc xin cúm
- biến chứng từ vắc xin
- Hội chứng Guillain Barre
Những yếu tố này có thể cho thấy bạn không nên tiêm phòng cúm. Nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ tư vấn bạn nên làm gì.
Nhiều mũi tiêm phòng cúm có chứa một lượng nhỏ protein trứng. Nếu bạn có tiền sử dị ứng trứng, hãy báo với bác sĩ.
Tóm lại,
Virus cúm gây ra dịch bệnh hô hấp theo mùa hàng năm và đặc biệt nguy hiểm hơn nếu đại dịch Covid đang diễn ra. Trong khi một số người có thể bị bệnh nhẹ, những người khác (đặc biệt là một số nhóm có nguy cơ cao) có thể bị nhiễm trùng nghiêm trọng hơn cần phải nhập viện.
Tiêm phòng cúm hàng năm là cách tốt nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh cúm. Ngoài ra, khi có nhiều người được tiêm vắc xin cúm hơn, vi rút sẽ ít có khả năng lây lan trong cộng đồng hơn.
Bạn nên lên kế hoạch tiêm phòng cúm vào mỗi mùa thu trước khi hoạt động của vi rút cúm bắt đầu bùng phát trong khu vực banjd dang sinh sống.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của cảm lạnh hoặc cúm, điều quan trọng là tránh tiếp xúc với người khác.
