Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là chứng rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ phổ biến nhất. Những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có những giai đoạn lặp đi lặp lại giữa ngưng thở và thở lại khi ngủ.
Có nhiều loại ngưng thở khi ngủ. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi cơ vùng hầu họng giãn và chặn đường thở. Điều này xảy ra nhiều lần trong khi ngủ. Một dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là ngáy.
Hiện có một số phương pháp điều trị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Một trong số đó là là sử dụng một thiết bị có áp lực dương để giữ cho đường thở luôn thông thoáng trong khi ngủ. Một lựa chọn khác là dùng ống ngậm để đẩy hàm dưới về phía trước trong khi ngủ. Ở một số người, phẫu thuật cũng có thể là một lựa chọn.
Triệu chứng
Các triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn bao gồm:
- Ngủ ngày quá nhiều.
- Ngáy to.
- Có thể thấy được các giai đoạn ngừng thở trong khi ngủ.
- Thức giấc vào ban đêm và thở gấp hoặc nghẹt thở.
- Sáng ngủ dậy thấy khô miệng hoặc đau họng.
- Đau đầu buổi sáng.
- Khó tập trung trong ngày.
- Thay đổi tâm trạng, chẳng hạn như trầm cảm hoặc dễ buồn bã.
- Huyết áp cao.
- Giảm hứng thú trong tình dục.
Khi nào cần đi khám bác sĩ
Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có hoặc nếu người thân quan sát thấy những điều sau:
- Ngáy đủ to để làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của chính mình hoặc của người khác.
- Thức giấc để thở hoặc vì cảm giác nghẹt thở.
- Những cơn ngừng thở trong khi ngủ.
- Cảm giác buồn ngủ ban ngày quá mức. Điều này có thể khiến bạn buồn ngủ khi đang làm việc, đang xem tivi hoặc thậm chí đang lái xe.
Ngáy không hẳn là dấu hiệu của vấn đề nào đó nghiêm trọng và không phải ai ngáy đều mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Hãy nhớ trao đổi với bác sĩ nếu bạn ngáy to, đặc biệt nếu tiếng ngáy bị gián đoạn bởi những khoảng thời gian im lặng. Ngáy có thể to nhất khi bạn nằm ngửa trong lúc ngủ. Nên đi khám nếu các vấn đề về giấc ngủ khiến bạn thường xuyên mệt mỏi, thường cảm giác buồn ngủ và cáu kỉnh. Buồn ngủ ban ngày quá mức có thể là do các rối loạn khác, chẳng hạn như chứng ngủ rũ.
Nguyên nhân
Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi các cơ vùng sau cổ họng giãn quá nhiều. Những cơ này hỗ trợ nâng đỡ phía sau vòm họng, được gọi là khẩu cái mềm. Các cơ cũng hỗ trợ lưỡi và thành bên họng. Khi những cơ này giãn, đường thở sẽ bị thu hẹp hoặc đóng lại trong thì hít vào. Điều này có thể làm giảm mức oxy trong máu và gây ra sự tích tụ cacbon đi-oxit.
Não cảm nhận được những nhịp thở không hiệu quả này và đánh thức bạn khỏi giấc ngủ trong thời gian ngắn để bạn có thể mở lại đường thở. Sự thức tỉnh này thường ngắn đến mức bạn không nhớ được. Bạn có thể thức dậy với tình trạng khó thở và tự điều chỉnh nhanh chóng trong vòng một hoặc hai hơi thở sâu. Hoặc bạn có thể phát ra âm thanh khịt mũi, nghẹt thở hoặc thở hổn hển. Đặc điểm này có thể lặp lại từ 5 đến 30 lần hoặc hơn mỗi giờ trong suốt đêm. Những gián đoạn này làm giảm khả năng đạt đến giai đoạn ngủ sâu và bạn có thể cảm thấy buồn ngủ trong suốt thời gian thức.
Những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể không nhận thức được giấc ngủ bị gián đoạn của mình. Nhiều người mắc mắc bệnh này không nhận ra rằng họ đã ngủ không ngon suốt đêm.
Các yếu tố nguy cơ
Bất cứ ai cũng có thể bị chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Tuy nhiên, một số yếu tố nhất định có thể làm tăng nguy cơ, bao gồm:
- Thừa cân. Hầu hết nhưng không phải tất cả những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn đều thừa cân. Chất béo tích tụ xung quanh đường hô hấp trên có thể cản trở hô hấp. Các tình trạng bệnh lý liên quan đến béo phì, chẳng hạn như suy giáp và hội chứng buồng trứng đa nang, cũng có thể gây ra chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
- Lớn tuổi. Nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn tăng lên khi bạn già đi nhưng dường như chững lại sau tuổi 60 và 70.
- Đường thở hẹp. Đường thở hẹp tự nhiên là một đặc điểm có thể di truyền trong gia đình. Hoặc amidan khẩu cái hoặc amidan vòm của bạn trở nên quá phát và chặn đường thở.
- Tăng huyết áp. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn tương đối phổ biến ở những người bị tăng huyết áp.
- Nghẹt mũi mãn tính. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra thường phổ biến gấp đổi ở những người bị nghẹt mũi liên tục vào ban đêm, bất kể nguyên nhân là gì.
- Hút thuốc lá. Những người hút thuốc có nhiều khả năng bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
- Bệnh tiểu đường. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường.
- Giới nam. Nhìn chung, nam giới có nguy cơ mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cao gấp 2 đến 3 lần so với phụ nữ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn tăng lên ở phụ nữ sau mãn kinh.
- Tiền sử gia đình mắc chứng ngưng thở khi ngủ. Có thành viên trong gia đình mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể làm tăng nguy cơ của bạn.
- Hen suyễn. Nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa bệnh hen suyễn và nguy cơ ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
Biến chứng
Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn được coi là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Các biến chứng có thể bao gồm:
- Ban ngày mệt mỏi và buồn ngủ. Do thiếu giấc ngủ phục hồi vào ban đêm, những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn thường buồn ngủ nghiêm trọng vào ban ngày, mệt mỏi và khó chịu. Họ có thể khó tập trung và buồn ngủ khi đang làm việc, khi đang xem TV hoặc thậm chí khi đang lái xe. Điều này có thể khiến họ có nguy cơ gặp tai nạn lao động cao hơn.
- Trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng ngưng thở khi ngủ có thể học kém ở trường và thường gặp các vấn đề về chú ý hoặc hành vi.
- Vấn đề về tim mạch. Nồng độ oxy trong máu giảm đột ngột xảy ra khi ngưng thở làm tăng huyết áp. Nhiều người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn sẽ bị huyết áp cao, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn càng nặng thì nguy cơ mắc bệnh động mạch vành, đau tim, suy tim và đột quỵ càng cao. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cũng làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về nhịp tim được gọi là rối loạn nhịp. Rối loạn nhịp có thể gây tụt huyết áp. Nếu có bệnh tim tiềm ẩn, những đợt rối loạn nhịp tim lặp đi lặp lại này có thể dẫn đến đột tử.
- Biến chứng với thuốc và phẫu thuật. Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cũng là mối lo ngại đối với một số loại thuốc và gây mê toàn thân. Các loại thuốc như thuốc an thần, một số loại thuốc giảm đau theo toa và thuốc gây mê có thể làm giãn đường hô hấp trên và có thể làm tình trạng ngưng thở trở nên trầm trọng hơn. Nếu bạn mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, phẫu thuật lớn có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về hô hấp. Trước khi phẫu thuật, hãy nói với bác sĩ phẫu thuật vấn đề này hoặc các triệu chứng liên quan đến tình trạng này.
- Những vấn đề về mắt. Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và một số bệnh về mắt, chẳng hạn như bệnh tăng nhãn áp. Các biến chứng về mắt thường có thể được điều trị.
- Ngáy to có thể khiến những người xung quanh không được nghỉ ngơi thoải mái và cuối cùng làm ảnh hưởng xấu các mối quan hệ của bạn.
Những người mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cũng có thể phàn nàn các vấn đề về trí nhớ, đau đầu vào buổi sáng, tâm trạng thất thường hoặc trầm cảm. Họ cũng có thể đi tiểu thường xuyên vào ban đêm.
