Tổng quan về bệnh tiểu đường
Đái tháo đường (tiểu đường) là 1 bệnh lý rối loạn nội tiết mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng tăng đường trong máu, theo thời kì sẽ dẫn tới các tổn thương nghiêm trọng lên tim, mạch máu, mắt, thận và tâm thần giả dụ đường huyết tăng cao kéo dài ko kiểm soát. (1)
Đái tháo đường tuýp 2 là phổ biến nhất, thường gặp ở người từ 45 tuổi trở lên, đặc biệt người to tuổi. Bệnh xảy ra lúc thân thể có tình trạng đề kháng với insulin hoặc ko cung cấp đủ insulin. Insulin là 1 hormone do tuyến tụy tiết ra với chức năng khiến cho giảm đường huyết thông qua cơ chế giúp đưa đường từ máu vào trong tế bào, tạo năng lượng cho tế bào hoạt động.
Bệnh tiểu đường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc trưng ở người bị tiểu đường lâu năm và người cao tuổi. Do vậy, việc kiểm soát đường huyết ở người cao tuổi, nhất là chế độ dinh dưỡng rất quan trọng.
Người già bị tiểu đường cần ăn gì?
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát đường huyết, có thể khiến giảm nồng độ HbA1C từ 1% – 1,9% đối với người bệnh đái tháo đường tuýp 1 và 0,3% – 2% đối mang người bệnh đái túa đường tuýp 2.
Dinh dưỡng là 1 chế độ ăn uống lành mạnh và thăng bằng giúp cơ thể nhận được các khoáng chất, vitamin và các chất cần thiết. Chất dinh dưỡng sở hữu trong thực phẩm bao gồm: carbohydrate, chất béo, protein, vitamin, khoáng chất và nước.
Nhưng lúc thân thể dần già đi, thân thể sẽ với phổ biến thay đổi, nói cả nhu cầu về dinh dưỡng. Người to tuổi buộc phải cung ứng nhiều dinh dưỡng nhưng phải hạn chế dung nạp calo, giảm thiểu các thực phẩm đựng đa dạng cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, tránh các món ăn chứa đường, rộng rãi tinh bột…
Không chỉ cần một chế độ dinh dưỡng khác biệt, người cao tuổi còn mang các rối loàn ăn uống, biếng ăn do rộng rãi duyên cớ như: sống 1 mình hoặc khó đi lại, không thể tự nấu ăn, dùng nhiều thuốc khiến đổi thay mùi vị, khô miệng và mất cảm giác thèm ăn, không đủ điều kiện mua thực phẩm lành mạnh, nhiều thực phẩm khô khó nhai nuốt khó…
Dưới đây là 1 số nguyên tắc trong chế độ ăn dành cho người lớn tuổi mắc đái tháo dỡ đường:
Không bắt buộc quá kiêng khem mà khẩu phần ăn hàng ngày cần gần như 3 nhóm thực phẩm quan trọng: protein (đạm), lipid (mỡ) và carbohydrate (chất bột đường), bên cạnh ra bắt buộc nâng cao cường chất xơ và rau củ. Trong đó:
1. Thực phẩm chứa tinh bột
Ở người bệnh tiểu đường, việc cắt bỏ hoàn toàn tinh bột trong chế độ ăn là một sai lầm, bởi chúng đóng vai trò vô cùng quan yếu nhằm phân phối năng lượng cho các tế bào làm cho việc.
Người bệnh vẫn ăn uống đủ 4 nhóm chất: chất bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin và khoáng chất nhưng nhóm bột đường khi ăn hạn chế, chỉ 1 lượng ít (cỡ nắm tay) trong bữa ăn.
Người cao tuổi bị tiểu đường nên ăn tinh bột sở hữu chỉ số đường huyết thấp, giàu chất xơ và ít calo như: khoai lang, gạo lứt, bắp, củ từ, đậu hà lan, đậu lăng, ngũ cốc nguyên cám…
Người bệnh buộc phải dùng những cái carbohydrate phức hợp dưới dạng các hạt và khoai củ sở hữu lượng vừa đủ. Tỉ lệ năng lượng do carbohydrate cung ứng cần đạt 50% – 60% tổng số năng lượng khẩu phần.
2. Thực phẩm cung cấp chất xơ
Các cái rau xanh như: bông cải xanh, cải thìa, rau bina, cải xoăn, rau mùi, rau diếp, chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất, song song có ít calo và tinh bột. Bí đỏ non chứa chất chống oxy hóa và chất xơ có thể giúp ổn định đường huyết. Các mẫu rau giàu chất xơ như cà rốt, củ cải đường, bơ, cải brussels.
3. Thực phẩm chứa chất béo
Tỷ lệ năng lượng do chất béo cần là 25% tổng số năng lượng khẩu phần và không cần vượt quá 30%. Người to tuổi bị tiểu đường phải dùng chất béo không bão hòa giúp giảm cholesterol trong máu, giảm nguy cơ bị bệnh tim mạch, giảm độc tố từ axit béo tự do trong cơ thể, tương trợ các mô thần kinh và hormone, kiểm soát tình trạng viêm khớp, giúp cơ thể thu nạp những vitamin như A, D, E, K.
Các chiếc thực phẩm mang chứa chất béo ko bão hòa bao gồm: các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều, đậu hà lan, đậu phộng, đậu nành, mè, hạt hướng dương, trái bơ, quả hạch, cá thu, cá hồi, cá trích, cá mòi…
4. Thực phẩm chứa chất đạm
Lượng protein cần đạt 0,8g/kg/ngày, năng lượng do protein cần đạt 15%-20% năng lượng khẩu phần.
5. Uống đủ nước
Cung cấp đủ nước 40mL/kg cân nặng/ngày.
Người cao tuổi bị tiểu đường kiêng ăn gì?
Dưới đây là cách giúp người già bị bệnh tiểu đường mang thể giảm thiểu được những thực phẩm ko rẻ cho sức khỏe:
- Giữ chất béo ở mức tối thiểu, tránh xa chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa: bơ thực vật, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, sữa nguyên kem, phô mai, kem bánh quy giòn, mỡ động vật, dầu dừa, dầu cọ, bơ ca cao…
- Hạn chế muối: dưới 2 gam muối mỗi ngày, giảm thiểu những thực phẩm đóng gói hoặc chế biến sẵn, những mẫu thịt muối và rau muối luôn đựng phổ biến muối, hạn chế dùng các nước chấm lúc ăn…
- Ăn ít chất bột đường: Không ăn các loại đường đơn và các mẫu thức ăn mang hàm lượng đường cao (bánh, kẹo, nước ngọt…). Giảm gạo, mì, ngô, khoai, miến.
- Không uống rượu bia, đồ uống sở hữu cồn chứa nhiều calo và đường.
sai lầm thường gặp trong chế độ dinh dưỡng cho người già bị tiểu đường
Dưới đây là 5 sai lầm thường gặp trong chế độ dinh dưỡng cho người lớn tuổi bị tiểu đường:
- Kiêng tuyệt đối tinh bột, trái cây ngọt: Tinh bột hay đường có trong thực phẩm đóng vai trò quan trọng cho cơ thể, cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động. Vì vậy, người bệnh tiểu đường không phải cắt giảm hoàn toàn tinh bột ra khỏi chế độ ăn.
- Ăn nhiều thịt màu đỏ: nhiều người với quan niệm ăn càng nhiều thịt đỏ càng lợi cho cơ thể. Dù ăn thịt đỏ nâng cao cường hệ miễn nhiễm nhưng nếu ăn quá phổ biến gây nâng cao cholesterol trong máu, nguy cơ cao bị bệnh tim mạch.
- Chế độ ăn bỏ chất béo: chất béo mang vai trò dự trữ và cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp hấp thụ 1 số vitamin tan trong dầu. Do vậy, người bệnh tiểu đường không bắt buộc cắt hoàn toàn chất béo mà chuyển sang chất béo không bão hòa.
Một số menu tham khảo cho người cao tuổi bị đái tháo đường
Thực đơn ăn 1 ngày dành cho người lớn tuổi bị tiểu đường ko buộc phải quá khắt khe, với thể linh động thay thế những thực phẩm tương tự. Chế độ ăn dựa trên nguyên tắc bổ sung tinh bột ít calo, giàu chất xơ, protein từ thực vật hoặc động vật, ăn nhiều rau xanh, bổ sung chất béo tốt… Dưới đây là ý tưởng về menu một ngày cho người to tuổi bị tiểu đường:
- Bữa sáng phở bò: 100gram bánh phở, 40 gram làm thịt bò, 100gram rau cải xanh luộc, hành lá, rau thơm.
- Ăn nhẹ: 200ml sữa không đường
- Bữa trưa: Cơm, đậu luộc, chả lá lốt, cải xanh luộc, trái cây (2 chén cơm lưng tầm 100gram, 50gram thịt nạc, 60gram đậu phụ, một thìa dầu ăn 5ml, 200gram rau cải xanh.
- Buổi tối: Cơm, cá trắm rán, băm, rau muống luộc, quả chín (2 chén cơm lưng, 120gram cá trắm, 30gram băm, 5ml dầu ăn, 150gram rau muống.
- Người già bị tiểu đường nên ăn gì, kiêng gì đóng 1 vai trò quan trọng trong giai đoạn điều trị. Người lớn tuổi bị tiểu đường với nguy cơ cao bị các biến chứng về thần kinh, tim mạch, thận… Do vậy, người bệnh nên kiểm soát tốt đường huyết và chế độ ăn uống trong quá trình điều trị, đi kèm với tập thể dục và dùng thuốc theo hướng dẫn của bác bỏ sĩ.
