Đối với những vết thương hở mức độ vừa phải, thuốc sát trùng không kê đơn (OTC) an toàn và hiệu quả nhất bao gồm cồn iodine, biguanide và oxy già.
Thuốc sát trùng là dung dịch hóa học được bôi tại chỗ lên da hoặc vết thương để làm giảm sự phát triển của vi khuẩn, vi rút hoặc nấm có hại.
Các loại thuốc sát trùng OTC phổ biến bao gồm:
- cồn, chẳng hạn như cồn isopropyl
- biguanide, chẳng hạn như chlorhexidine
- iodine
- peroxit (oxy già)
Thông thường, bạn có thể chăm sóc vết thương nhẹ bằng xà phòng kháng khuẩn và nước, trong khi những vết thương nặng hơn có thể cần được chăm sóc y tế. Dưới đây là những điều cần biết về việc sử dụng chất sát trùng và độ an toàn của nó.
Thuốc sát trùng có an toàn khi sử dụng trên vết thương hở không?
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) coi một số thuốc sát trùng là an toàn khi sử dụng trên vết thương hở, trong khi họ coi các thành phần trong các thuốc OTC khác có khả năng không an toàn.
FDA đã liệt kê 24 thành phần sát trùng có khả năng gây hại cần biết. Tuy nhiên, ngày nay chỉ có một thành phần hoạt chất được bán trên thị trường như một chất sát trùng. Tại thời điểm này, FDA coi triclosan có khả năng không an toàn khi sử dụng. Mặc dù các nhà khoa học chưa chứng minh rõ ràng những thành phần này gây hại nhưng có rất ít bằng chứng ủng hộ việc sử dụng chúng và tác dụng lâu dài của chúng vẫn chưa được biết rõ.
Nghiên cứu năm 2022 cho thấy, khi sử dụng nhiều lần, ngay cả những loại thuốc sát trùng được coi là an toàn, chẳng hạn như cồn isopropyl, cũng có thể gây độc tế bào ở vết thương, nghĩa là chúng có thể ăn mòn các tế bào khỏe mạnh và thực sự làm chậm quá trình lành vết thương. Do tác động của chúng, các chuyên gia chỉ khuyến nghị sử dụng thuốc sát trùng khi cần thiết hoặc khi có nguy cơ nhiễm trùng rõ ràng.
Hãy nhớ rằng những vết cắt và vết trầy xước nhẹ hơn sẽ không cần bất kỳ chất sát trùng nào – xà phòng kháng khuẩn sẽ đủ để vệ sinh vết thương đó.
Nếu vết cắt lớn hơn hoặc nghiêm trọng hơn, bạn nên đi khám sẽ an toàn hơn nhiều.
Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế
Bạn không nên sử dụng thuốc sát trùng cho những vết thương sâu hoặc nghiêm trọng hơn, bao gồm:
- bỏng hoặc vết thương sâu, sâu hơn một phần tư inch
- vết thương hoặc vết bỏng lớn (tức là những vết thương có thể cần được khâu lại)
- vết thương chảy máu quá nhiều hoặc không cầm máu sau khoảng 5 phút băng ép
- bất kỳ tình huống nào có vật lạ dính vào da, đặc biệt là rỉ sét
- bất kỳ vết thương nào có dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng (ví dụ: đỏ, đau hoặc mủ)
- vết cắn hoặc vết trầy xước của động vật
- vết thương ở mắt
Nếu vết thương dường như không lành bằng cách điều trị và chăm sóc sát trùng thường xuyên, bạn nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Thuốc sát trùng không kê đơn tốt nhất cho vết thương hở là loại nào?
Tất cả các loại thuốc sát trùng đều có tác dụng khử trùng da. Tuy nhiên, có một số loại được FDA phê chuẩn và có công thức đặc biệt để điều trị vết thương hở, bao gồm:
- Biguanides: Chúng bao gồm chlorhexidine (Corsodyl, Covonia, Dermol, v.v.). Bạn có thể mua những thứ này không cần kê đơn và có thể sử dụng chúng để ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương hở. Chúng đã được sử dụng trong hơn 30 năm trong môi trường lâm sàng và thường được sử dụng trong nước rửa tay y tế, để làm sạch vết thương hoặc để chuẩn bị da cho phẫu thuật.
Chúng cũng đặc biệt lý tưởng để điều trị nhiễm trùng miệng, viêm họng và nhiễm trùng da. Chúng có dạng viên ngậm, nước súc miệng, gel nha khoa, kem bôi da. - Peroxide: Đây là những chất khử trùng nhẹ, chẳng hạn như hydrogen peroxide, và có thể được sử dụng để ngăn ngừa nhiễm trùng ở những vết xước nhỏ, vết bỏng và vết cắt. Đôi khi chúng cũng có thể được sử dụng làm nước súc miệng để điều trị các vấn đề như vết loét lạnh. Tuy nhiên, chúng không đủ cho những vết thương sâu hơn.
- Iốt kết hợp với povidone (như Betadine): Chất này nổi tiếng là một trong những chất khử trùng hiệu quả nhất để giảm nguy cơ nhiễm trùng trong hơn một thế kỷ. Nó có tác dụng kháng khuẩn mạnh mẽ và ít độc tính, đồng thời có tác dụng khử trùng tốt đối với hầu hết các vết thương nhẹ đến trung bình.
Thuốc sát trùng như cồn có thể được sử dụng khi cần thiết nhưng có thể quá mạnh và thực sự có thể làm chậm quá trình lành vết thương về lâu dài.
Cách nhanh nhất để chữa lành vết thương hở là gì?
Để điều trị và chữa lành vết thương hở càng sớm càng tốt, đây là những việc cần làm:
- Rửa tay bằng xà phòng kháng khuẩn hoặc sử dụng găng tay sạch, dùng một lần.
- Rửa vết thương bằng nước sạch hoặc dung dịch nước/nước muối sinh lý để loại bỏ bụi bẩn và mảnh vụn.
- Làm sạch vết thương bằng nước và xà phòng kháng khuẩn nhẹ. Nếu cần, hãy dùng nhíp để loại bỏ những mảnh vụn còn sót lại.
- Sát trùng vết thương bằng chất khử trùng, nếu cần thiết. Đối với những vết thương nhẹ hơn, xà phòng và nước có thể đủ để sát trùng vết thương. Nếu bôi thuốc sát trùng, bạn hãy dùng miếng bông sạch hoặc gạc y tế để nhẹ nhàng lau sạch vùng xung quanh vết thương. Bạn không cần bôi dung dịch trực tiếp lên vết thương trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
- Bôi thuốc mỡ để bịt kín và bảo vệ vết thương. Một loại kem kháng sinh, như Neosporin, có thể được sử dụng để tăng thêm tác dụng kháng khuẩn, nhưng Vaseline cũng sẽ giúp bảo vệ vùng da đó.
- Băng vết thương để tránh vi trùng xâm nhập bằng băng dính. Hãy nhớ rằng vết thương sâu hơn có thể cần phải khâu. Nếu vết thương bị nhiễm trùng hoặc có vẻ như bị sưng tấy, hãy tránh dùng băng để vết thương thoáng khí.
- Lặp lại quy trình này ít nhất một lần một ngày, theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Mỗi lần, hãy kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng, bao gồm đỏ, sưng hoặc đau. Để thúc đẩy quá trình lành vết thương và ngăn ngừa sẹo, hãy tránh chạm vào bất kỳ vết vảy nào.
Tóm lại,
Các lựa chọn thuốc sát trùng hiệu quả và an toàn để điều trị vết thương tại nhà bao gồm iốt, peroxide và biguanide.
Những vết thương nhẹ thường không cần sử dụng chất sát trùng và bạn có thể khử trùng chúng một cách an toàn bằng xà phòng và nước. Những vết thương nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như vết thương sâu hơn 1/4 inch, cần có sự hỗ trợ của chuyên gia y tế.
Nếu vết thương của bạn có vẻ bị nhiễm trùng hoặc không lành, hãy đến gặp bác sĩ.
