Ngộ độc thực phẩm thường không đe dọa đến tính mạng. Nó có thể gây khó chịu nhưng hầu hết đều hồi phục hoàn toàn trong vòng vài ngày, ngay cả khi không điều trị.
Ngộ độc thực phẩm là gì?
Bệnh gây ra bởi thức ăn, thường được gọi là ngộ độc thực phẩm, là kết quả của việc ăn thực phẩm bẩn bị ô nhiễm, hư hỏng hoặc nhiễm độc. Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm phổ biến nhất bao gồm buồn nôn, nôn và tiêu chảy.
Mặc dù khá khó chịu, nhưng ngộ độc thực phẩm không phải là ít gặp. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), 48 triệu người ở Hoa Kỳ (hoặc khoảng 1 trong 7 người) mắc phải một số dạng ngộ độc thực phẩm mỗi năm. Trong số 48 triệu người đó, có 128.000 người phải nhập viện.
Triệu chứng ngộ độc thực phẩm
Nếu bạn bị ngộ độc thực phẩm, nhiều trường hợp có thể sẽ không được phát hiện. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguồn lây nhiễm.
Các trường hợp ngộ độc thực phẩm phổ biến thường bao gồm một số triệu chứng sau:
- đau bụng
- tiêu chảy
- buồn nôn, nôn ói
- ăn mất ngon
- sốt nhẹ
- mệt
- đau đầu
Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm có khả năng đe dọa tính mạng bao gồm:
- tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày
- sốt cao hơn 102°F (38,9°C)
- nhìn mờ hoặc khó nói
- các triệu chứng mất nước nghiêm trọng, có thể bao gồm khô miệng, đi tiểu ít hoặc không có nước tiểu
- tiểu máu
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc điều trị ngay lập tức.
Ngộ độc thực phẩm kéo dài bao lâu?
Khoảng thời gian để các triệu chứng xuất hiện tùy thuộc vào nguồn lây nhiễm, nhưng nó có thể dao động từ ít nhất là 30 phút đến lâu nhất là 8 tuần.
Có hoặc không điều trị, hầu hết các trường hợp sẽ khỏi sau 1 tuần.
Nguyên nhân ngộ độc thực phẩm
Hầu hết ngộ độc thực phẩm có thể bắt nguồn từ một trong ba nguyên nhân chính: vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc vi rút.
Những mầm bệnh này có thể được tìm thấy trong hầu hết các loại thực phẩm con người ăn. Tuy nhiên, nhiệt từ quá trình nấu nướng thường tiêu diệt mầm bệnh trước khi nó đến đĩa thức ăn của chúng ta. Thực phẩm ăn sống là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến vì chúng không trải qua quá trình nấu chín. Đôi khi, thức ăn sẽ tiếp xúc với các sinh vật trong phân hoặc chất nôn mửa. Điều này rất có thể xảy ra khi người bệnh chuẩn bị thức ăn và không rửa tay trước khi nấu.
Thịt, trứng và các sản phẩm từ sữa thường xuyên bị nhiễm bẩn. Nước cũng có thể bị ô nhiễm bởi các vi sinh vật gây bệnh.
Vi khuẩn
Vi khuẩn cho đến nay là nguyên nhân phổ biến nhất gây ngộ độc thực phẩm. Tác nhân bao gồm:
- E. coli, đặc biệt là E. coli sản sinh độc tố Shiga (STEC)
- Listeria monocytogenes
- Salmonella
- Campylobacter
- Clostridium botulinum
- Staphylococcus aureus
- Shigella
- Vibrio vulnificus
Khi nghĩ đến những vi khuẩn nguy hiểm, những cái tên như E. coli và Salmonella xuất hiện đầu tiên.
Salmonella là tác nhân chính gây ra các trường hợp ngộ độc thực phẩm ở Hoa Kỳ. Theo CDC, ước tính có khoảng 1.350.000 trường hợp ngộ độc thực phẩm, bao gồm 26.500 trường hợp nhập viện, có thể bắt nguồn từ nhiễm khuẩn salmonella mỗi năm.
Campylobacter và C. botulinum là hai loại vi khuẩn ít được biết đến và có khả năng gây chết người cao, có thể ẩn nấp trong thực phẩm của chúng ta.
Ký sinh trùng
Ngộ độc thực phẩm do ký sinh trùng không phổ biến như ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn, nhưng ký sinh trùng lây lan qua thực phẩm vẫn rất nguy hiểm. Các tác nhân bao gồm:
- Toxoplasma gondii
- Giardia lamblia
- nhiều loại sán dải khác nhau, chẳng hạn như: Taenia saginata (sán dải bò), Taenia solium (sán dây lợn), Diphyllobothrium latum (sán dải cá)
- Cryptosporidium
- Ascaris lumbricoides, một loại giun tròn
- sán lá (giun dẹp), chẳng hạn như Opisthorchiidae (sán lá gan) và Paragonimus (sán lá phổi)
- giun kim hoặc Enterobosis
- Trichinella
Theo CDC, toxoplasmosis là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ngộ độc thực phẩm ở Hoa Kỳ. Toxoplasma gondii cũng được tìm thấy trong hộp vệ sinh cho mèo.
Ký sinh trùng có thể sống trong đường tiêu hóa và không bị phát hiện trong nhiều năm. Những người có hệ miễn dịch yếu và người mang thai có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn nếu một số ký sinh trùng cư trú trong ruột của họ.
Virus
Ngộ độc thực phẩm cũng có thể do virus gây ra, chẳng hạn như:
- norovirus, đôi khi được gọi là virus Norwalk
- rotavirus
- astrovirus
- sapovirus
- virus viêm gan A
Norovirus gây ra 19 đến 21 triệu trường hợp nôn mửa và tiêu chảy ở Hoa Kỳ mỗi năm. Trong một số ít trường hợp, nó có thể gây tử vong. Các loại virus khác gây ra các triệu chứng tương tự nhưng chúng ít phổ biến hơn.
Virus gây bệnh viêm gan A cũng có thể lây truyền qua thực phẩm.
Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
Cách tốt nhất để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm là chế biến thực phẩm một cách an toàn và tránh bất kỳ thực phẩm không an toàn.
Một số thực phẩm có nhiều khả năng gây ngộ độc do cách sản xuất và chế biến. Các tác nhân truyền nhiễm bị tiêu diệt trong quá trình nấu có thể có trong một số loại thực phẩm, chẳng hạn như:
- thịt
- gia cầm
- trứng
- các loại ốc
Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra nếu những thực phẩm này được ăn ở dạng sống, không được nấu chín đúng cách hoặc nếu tay và bề mặt không được làm sạch sau khi tiếp xúc.
Các loại thực phẩm khác có khả năng gây ngộ độc thực phẩm bao gồm:
- sushi và các sản phẩm cá khác được ăn sống hoặc nấu chưa chín
- thịt nguội và xúc xích không được hâm nóng hoặc nấu chín
- sữa, phô mai và nước trái cây chưa tiệt trùng
- trái cây và rau sống, chưa rửa sạch
Để tránh ngộ độc thực phẩm, hãy thực hiện các bước sau:
- Luôn rửa tay trước khi nấu hoặc trước khi ăn.
- Đảm bảo thực phẩm được bảo quản và lưu trữ đúng cách.
- Nấu chín kỹ thịt và trứng.
- Khử trùng bất cứ thứ gì tiếp xúc với thực phẩm sống trước khi sử dụng để chế biến.
- Đảm bảo luôn rửa sạch trái cây và rau quả trước khi ăn.
