U nang buồng trứng rất phổ biến. Thường không đau và không có triệu chứng, chúng thường chỉ là dấu hiệu của sự rụng trứng. Trong một số trường hợp, đây là gợi ý của một tình trạng bệnh lý và có thể cần phải cắt bỏ.
Buồng trứng là một phần của hệ sinh dục nữ. Có hai buồng trứng và chúng nằm ở vùng bụng dưới ở cạnh hai bên tử cung. Buồng trứng là nơi tạo ra trứng, cũng như các hormone estrogen và progesterone.
Đọc tiếp bài viết để tìm hiểu thêm về các loại u nang buồng trứng, nguyên nhân, khi nào u nang cần điều trị, cách phòng ngừa và nhiều thông tin bổ ích khác.
Có những loại u nang buồng trứng nào?
Có nhiều loại u nang buồng trứng, chẳng hạn như u nang bì và u lạc nội mạc tử cung (còn gọi là nang sô cô la). Tuy nhiên, loại phổ biến nhất là nang chứa đầy dịch hình thành trong chu kỳ kinh nguyệt. Đây là u nang noãn và nang hoàng thể.
U nang noãn
Trong chu kỳ kinh nguyệt, một trứng phát triển trong túi nang. Túi này nằm bên trong buồng trứng.
Trong hầu hết các trường hợp, nang vỡ ra và giải phóng trứng. Nếu nang không vỡ, dịch bên trong nang có thể hình thành u nang trên buồng trứng.
U nang hoàng thể
Nang hoàng thể là một cấu trúc bình thường xuất hiện trong buồng trứng sau khi trứng được giải phóng. Nhiệm vụ của nó là giải phóng các hormone cần thiết cho thai kỳ. Tuy nhiên, nó sẽ bị thoái triển sau một vài ngày trừ khi thai kỳ bắt đầu.
Trong một số trường hợp, nó có thể không tiêu biến. Thay vào đó, dịch liên tục tích tụ bên trong, dẫn đến hình thành u nang.
Các loại khác
U nang buồng trứng không hình thành như một phần của chu kỳ kinh nguyệt thông thường bao gồm:
- U nang dạng bì: Những khối u giống như túi chứa tóc, mỡ và các mô khác.
- U lạc nội mạc tử cung: Các mô bình thường phát triển bên trong tử cung có thể xuất hiện bên ngoài tử cung và bám vào buồng trứng. Chúng cũng được gọi theo một cách dân gian là u nang sô cô la và có thể ảnh hưởng đến những người bị lạc nội mạc tử cung nặng.
- U nang tuyến: Những khối u này có thể phát triển trên bề mặt ngoài của buồng trứng.
Một số người mắc phải tình trạng gọi là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), trong đó buồng trứng hình thành nhiều nang nhỏ. PCOS có thể khiến buồng trứng to ra. Nếu không được điều trị, buồng trứng đa nang có thể dẫn đến vô sinh.
Triệu chứng khi bị u nang buồng trứng là gì?
Thông thường, u nang buồng trứng không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể xuất hiện nếu u nang ngày càng tăng kích thước. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- chướng bụng, bụng to
- đau khi đi tiêu
- đau vùng chậu trước hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt
- đau khi giao hợp
- đau ở lưng dưới hoặc đùi
- đau ngực
- buồn nôn và nôn
Làm sao để biết u nang buồng trứng đã vỡ?
Các triệu chứng nghiêm trọng có thể gợi ý tình trạng xoắn buồng trứng hoặc u nang bị vỡ, bao gồm:
- đau vùng chậu dữ dội hoặc đột ngột
- sốt
- ngất hoặc chóng mặt
- thở nhanh
Cả hai biến chứng đều hiếm gặp nhưng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị sớm.
Chẩn đoán u nang buồng trứng
Bác sĩ có thể phát hiện u nang buồng trứng trong quá trình khám vùng chậu định kỳ. Họ có thể khám thấy khối bất thơngf ở một trong hai buồng trứng và yêu cầu siêu âm để xác nhận sự hiện diện của u nang.
Siêu âm là phương pháp hình ảnh học sử dụng sóng âm tần số cao để tạo ra hình ảnh các cơ quan nội tạng. Siêu âm giúp xác định kích thước, vị trí, hình dạng và thành phần (rắn hoặc dịch) của nang.
Các phương tiện hình ảnh học khác có thể được sử dụng để chẩn đoán u nang buồng trứng bao gồm:
- Chụp CT: Chụp CT giúp tạo hình ảnh cắt ngang của các cơ quan nội tạng.
- MRI: Chụp MRI sử dụng từ trường để tạo ra hình ảnh sâu của các cơ quan nội tạng.
Vì hầu hết các u nang biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng nên bác sĩ có thể không đề nghị điều trị ngay. Thay vào đó, họ có thể lặp lại siêu âm sau vài tuần hoặc vài tháng để kiểm tra tình trạng nang. Trong một số trường hợp, không cần theo dõi thêm, đặc biệt nếu trước đó bạn đã từng bị nang noãn hoặc nang hoàng thể. Nếu tình trạng của bạn không cải thiện hoặc nang tăng kích thước, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm bổ sung để xác định các nguyên nhân khác gây ra các triệu chứng.
Các xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm thai kỳ hoặc xét nghiệm nồng độ hormone. Xét nghiệm nồng độ hormone giúp kiểm tra các vấn đề liên quan đến hormone, chẳng hạn như có quá nhiều estrogen hoặc progesterone.
Phương pháp điều trị u nang buồng trứng
Hầu hết các u nang buồng trứng đều lành tính và tự biến mất mà không cần điều trị. Các u nang này hầu như không gây ra triệu chứng nào. Các biện pháp khắc phục tại nhà như liệu pháp nhiệt có thể giúp làm dịu bất kỳ triệu chứng nào bạn gặp phải.
Tuy nhiên, nếu cần điều trị, phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào loại u nang. Một số u nang lớn hơn, u lạc nội mạc tử cung hoặc u nang ung thư thường cần phải phẫu thuật cắt bỏ.
Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:
- Nội soi ổ bụng: Bác sĩ thực hiện nội soi ổ bụng bằng cách rạch nhiều vết nhỏ gần rốn và đưa một dụng cụ nhỏ vào bụng để cắt bỏ u nang.
- Phẫu thuật mở bụng: Trong phương pháp này, bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ u nang thông qua một vết rạch lớn ở bụng. Sau đó, họ có thể tiến hành sinh thiết nếu nghi ngờ ung thư.
Biến chứng của u nang buồng trứng
Trong một số trường hợp hiếm gặp, bác sĩ có thể phát hiện khối u nang buồng trứng ác tính trong quá trình khám định kỳ.
Xoắn buồng trứng là một biến chứng hiếm gặp khác của u nang buồng trứng. Biến chứng này xảy ra khi một u nang lớn khiến buồng trứng bị xoắn hoặc di chuyển khỏi vị trí ban đầu. Nguồn cung cấp máu cho buồng trứng bị cắt đứt. Nếu không được điều trị, xoắn buồng trứng có thể gây tổn thương hoặc tử vong cho mô buồng trứng.
U nang vỡ hiếm khi gây đau dữ dội và chảy máu trong. Biến chứng này làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị.
