Tổng quan
Bệnh đái tháo đường thai kỳ là bệnh đái tháo đường được chẩn đoán lần đầu tiên trong thai kỳ. Giống như các loại bệnh tiểu đường khác, bệnh đái tháo đường thai kỳ ảnh hưởng đến cách tế bào sử dụng đường (glucose). Đái tháo đường thai kỳ gây ra lượng đường trong máu cao có thể ảnh hưởng đến thai kỳ và sức khỏe của em bé.
Mặc dù bất kỳ biến chứng thai kỳ nào cũng đáng lo ngại nhưng vẫn có tin tốt. Khi mang thai, bạn có thể giúp kiểm soát đái tháo đường thai kỳ bằng cách ăn thực phẩm lành mạnh, tập thể dục và dùng thuốc nếu cần thiết. Kiểm soát lượng đường trong máu có thể giúp bạn và em bé khỏe mạnh và ngăn ngừa việc sinh đẻ khó khăn.
Nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ, nhìn chung lượng đường trong máu của bạn sẽ trở lại mức bình thường ngay sau khi sinh. Nhưng nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ, bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn. Bạn cần được kiểm tra đường huyết thường xuyên hơn.
Triệu chứng
Hầu hết, đái tháo đường thai kỳ không gây ra dấu hiệu hoặc triệu chứng đáng chú ý. Khát nước nhiều hơn và đi tiểu thường xuyên hơn là những triệu chứng có thể xảy ra.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Nếu có thể, hãy đi khám sớm – khi bạn lần đầu tiên nghĩ đến việc mang thai – để bác sĩ có thể kiểm tra nguy cơ mắc bệnh cũng như sức khỏe tổng thể của bạn. Khi bạn mang thai, bác sĩ sẽ kiểm tra bệnh đái tháo đường đường thai kỳ của bạn như một phần trong quá trình chăm sóc trước sinh.
Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, bạn có thể cần kiểm tra thường xuyên hơn. Những điều này rất có thể xảy ra trong ba tháng cuối của thai kỳ, khi bác sĩ theo dõi đường huyết và sức khỏe của em bé.
Nguyên nhân
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết tại sao một số phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ còn những người khác thì không. Thừa cân trước khi mang thai thường đóng một vai trò nào đó.
Thông thường, các loại hormone khác nhau có tác dụng kiểm soát lượng đường trong máu. Nhưng khi mang thai, nồng độ hormone thay đổi, khiến cơ thể khó xử lý lượng đường trong máu một cách hiệu quả. Điều này làm cho lượng đường trong máu tăng lên.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ bao gồm:
- Thừa cân hoặc béo phì
- Không hoạt động thể lực
- Bị tiền đái tháo đường
- Bị đái tháo thai kỳ ở lần mang thai trước
- Bị hội chứng buồng trứng đa nang
- Có người thân trong gia đình mắc đái tháo đường
- Trước đây đã sinh con nặng 4,1 kg
- Thuộc một chủng tộc hoặc sắc tộc nhất định, chẳng hạn như người da đen, người gốc Tây Ban Nha, người Mỹ gốc Ấn Độ và người Mỹ gốc Á
Biến chứng
Đái tháo đường thai kỳ không được quản lý cẩn thận có thể dẫn đến đường huyết cao. Đường huyết cao có thể gây ra các vấn đề cho bạn và em bé, bao gồm cả việc tăng khả năng phải sinh mổ.
Các biến chứng có thể ảnh hưởng đến em bé
Nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ, em bé của bạn có thể có nguy cơ cao:
- Cân nặng khi sinh quá mức (con to). Nếu lượng đường huyết cao hơn mức tiêu chuẩn, nó có thể khiến em bé của bạn phát triển quá lớn. Những em bé quá lớn – nặng từ 9 pound trở lên – có nhiều khả năng bị kẹt, bị chấn thương khi sinh hoặc cần sinh mổ.
- Sinh non. Lượng đường huyết cao có thể làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm và sinh non trước ngày dự sinh. Hoặc có thể nên sinh sớm vì em bé đã lớn.
- Khó thở nặng. Trẻ sinh non có thể gặp hội chứng suy hô hấp – một tình trạng gây khó thở.
- Lượng đường huyết thấp (hạ đường huyết). Đôi khi trẻ sơ sinh có lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết) ngay sau khi sinh. Các đợt hạ đường huyết nghiêm trọng có thể gây co giật ở trẻ. Cho trẻ ăn ngay và đôi khi tiêm glucose tĩnh mạch có thể đưa lượng đường trong máu của em bé trở lại bình thường.
- Béo phì và tiểu đường túyp 2 sau này. Trẻ sơ sinh có nguy cơ mắc bệnh béo phì và tiểu đường túyp 2 cao hơn sau này.
- Thai chết lưu. Bệnh tiểu đường thai kỳ không được điều trị có thể dẫn đến tử vong ở trẻ trước hoặc ngay sau khi sinh.
Các biến chứng có thể ảnh hưởng đến thai phụ
Bệnh đái tháo đường thai kỳ cũng có thể làm tăng nguy cơ:
- Huyết áp cao và tiền sản giật. Bệnh tiểu đường thai kỳ làm tăng nguy cơ huyết áp cao cũng như tiền sản giật – một biến chứng nghiêm trọng khi mang thai gây ra huyết áp cao và các triệu chứng khác có thể đe dọa cả tính mạng của bạn và em bé.
- Sinh mổ. Bạn có nhiều khả năng phải sinh mổ nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ.
- Bệnh tiểu đường trong tương lai. Nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ, bạn có nhiều khả năng mắc lại bệnh này trong lần mang thai sau. Bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 cao hơn khi lớn tuổi.
Phòng ngừa
Không có gì đảm bảo ngăn ngừa bệnh đái tháo đường thai kỳ – nhưng bạn càng áp dụng những thói quen lành mạnh trước khi mang thai thì càng tốt. Nếu bạn bị đái tháo đường thai kỳ, những thói quen lành mạnh này cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh này lần nữa trong những lần mang thai sau hoặc phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 trong tương lai.
- Ăn đồ ăn có lợi cho sức khỏe. Chọn thực phẩm giàu chất xơ, ít chất béo và calo. Tập trung vào trái cây, rau và ngũ cốc. Cố gắng tạo ra sự đa dạng để giúp bạn đạt được mục tiêu mà không ảnh hưởng đến hương vị hoặc dinh dưỡng.
- Tích cực vận động. Tập thể dục trước và trong khi mang thai có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bị tiểu đường thai kỳ. Đặt mục tiêu hoạt động vừa phải trong 30 phút vào hầu hết các ngày trong tuần. Đi bộ nhanh hàng ngày. Đi xe đạp. Bơi vòng.
- Bắt đầu mang thai khi cân nặng lý tưởng. Nếu bạn đang có ý định mang thai, việc giảm cân trước đó có thể giúp bạn có một thai kỳ khỏe mạnh hơn. Tập trung vào việc thực hiện những thay đổi lâu dài trong thói quen ăn uống có thể giúp ích cho bạn trong suốt thai kỳ, chẳng hạn như ăn nhiều rau và trái cây hơn.
- Đừng tăng cân nhiều hơn mức khuyến nghị. Tăng cân khi mang thai là điều bình thường và lành mạnh. Nhưng tăng cân quá nhanh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ. Hãy hỏi bác sĩ mức tăng cân đối với bạn bao nhiêu là hợp lý.
