Rụng tóc là tình trạng phổ biến, có nhiều nguyên nhân đã biết, bao gồm:
- Yếu tố di truyền
- Rối loạn nội tiết tố
- Suy giáp
- Tóc bị kéo căng
- Chấn thương
- Nhiễm trùng
- Hóa trị
Rụng tóc cũng có thể do các yếu tố liên quan đến chế độ ăn uống, chẳng hạn như thiếu hụt chất dinh dưỡng và sử dụng thực phẩm bổ sung.
Bài viết này giải thích chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến tình trạng rụng tóc như thế nào.
Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng
Tóc bao gồm hai cấu trúc chính — thân tóc, là thứ bạn nhìn thấy, và nang tóc, ẩn dưới da. Tóc mọc từ nang tóc. Tóc thường mọc với tốc độ 0,35 mm mỗi ngày. Bình thường, tóc rụng khoảng 100 sợi mỗi ngày, con số này có thể tăng lên khi bạn gội và chải đầu.
Nang tóc rất nhạy cảm và hoạt động mạnh. Trên thực tế, các tế bào nang tóc là một trong những tế bào phân chia nhanh nhất trong cơ thể bạn, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của tóc.
Sắt
Thiếu sắt là tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng phổ biến nhất trên thế giới và có thể gây rụng tóc. Tình trạng này liên quan đến một loại rụng tóc được gọi là telogen effluvium (TE), một dạng đặc trưng bởi sự gián đoạn trong chu kỳ phát triển bình thường của tóc. Điều này dẫn đến rụng tóc quá nhiều và hói đầu.
Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu cơ chế thiếu sắt gây rụng tóc, nhưng tình trạng này dường như làm gián đoạn sự phát triển của tóc bằng cách dịch chuyển nguồn dự trữ sắt trong nang tóc đến các vùng khác của cơ thể. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người bị rụng tóc có xu hướng có lượng sắt trong máu và tóc thấp hơn so với những người không bị rụng tóc.
Vitamin D
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của tóc và sức khỏe của nang tóc. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng vitamin D thường thấp hơn ở những người bị tình trạng rụng tóc, bao gồm rụng tóc theo kiểu nữ và một bệnh tự miễn về da gọi là rụng tóc từng mảng. Việc bổ sung vitamin D thúc đẩy tóc mọc lại ở một số người bị rụng tóc liên quan đến tình trạng thiếu hụt vitamin D.
Một nghiên cứu năm 2020 bao gồm 109 người đã phát hiện ra rằng những người bị rụng tóc có lượng vitamin D trong máu thấp hơn đáng kể so với những người không bị rụng tóc. Trên thực tế, gần 80% những người bị rụng tóc có lượng vitamin D thấp.
Thiếu sắt cũng phổ biến ở những người bị rụng tóc. Từ những phát hiện này, khuyến cáo rằng tất cả những người bị rụng tóc lan tỏa nên được xét nghiệm lượng vitamin D và sắt.
Kẽm
Kẽm là một khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch, tổng hợp protein, phân chia tế bào, v.v. Kẽm cần thiết cho chức năng nang tóc và giúp bảo vệ nang tóc khỏi tình trạng co lại và chậm phát triển. Kẽm cũng giúp thúc đẩy quá trình phục hồi nang tóc.
Thiếu kẽm có thể gây rụng tóc và các nghiên cứu đã cho thấy những người mắc một số tình trạng rụng tóc nhất định có xu hướng có nồng độ kẽm thấp hơn những người không bị rụng tóc. Các tình trạng đó bao gồm:
- rụng tóc từng vùng (alopecia areata)
- rụng tóc kiểu nam (male pattern hair loss)
- rụng tóc kiểu nữ (female pattern hair loss)
- rụng tóc telogen effluvium
Các chất dinh dưỡng khác có thể ảnh hưởng đến tình trạng rụng tóc
Ngoài các vitamin và khoáng chất được liệt kê ở trên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng sau đây có liên quan đến tình trạng rụng tóc:
- đồng
- biotin
- vitamin B12
- folate
- riboflavin
Hãy nhớ rằng nhiều yếu tố có thể gây rụng tóc, bao gồm một hoặc nhiều tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Nếu bạn nghĩ rằng mình có thể bị rụng tóc do thiếu hụt chất dinh dưỡng, hãy trao đổi với bác sĩ. Họ có thể đề nghị bạn xét nghiệm máu để đánh giá mức độ vi chất dinh dưỡng và loại trừ tình trạng thiếu hụt.
Thiếu calo và protein
Các tế bào tạo nên nang tóc có tốc độ đổi mới cao, nghĩa là các tế bào mới phát triển và thay thế các tế bào cũ với tốc độ nhanh. Vì lý do này, tóc rất nhạy cảm với tình trạng thiếu hụt protein và calo, cả hai đều là những yếu tố mà nang tóc cần cung cấp liên tục để phát triển và hoạt động bình thường.
Thiếu calo ảnh hưởng đến nguồn cung cấp năng lượng cho nang tóc, có thể dẫn đến rụng tóc. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chế độ ăn rất ít calo có thể dẫn đến rụng tóc ở một số người. Thiếu protein có thể xảy ra ở một số chế độ ăn rất ít calo và dẫn đến tóc mỏng và rụng tóc.
Tóc cần axit amin, thành phần cấu tạo nên protein, để phát triển bình thường, vì vậy chế độ ăn không đủ protein có thể dẫn đến tình trạng tóc mọc bất thường, chẳng hạn như rụng tóc và tóc mỏng, giòn.
Lượng calo nạp vào rất ít và ít protein cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe theo nhiều cách khác. Đó là lý do tại sao việc cung cấp đủ calo cho cơ thể và bổ sung thực phẩm giàu protein vào chế độ ăn uống của bạn là điều cần thiết để đảm bảo cơ thể nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết.
Sụt cân
Khi một người giảm một lượng cân đáng kể, họ có thể bị rụng tóc.
Tuy nhiên, mọi người có xu hướng gặp phải tình trạng này trong những tình huống chẳng hạn như sau phẫu thuật cắt – tạo hình dạ dày hoặc sau khi áp dụng chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt không cung cấp đủ calo hoặc chất dinh dưỡng.
Bạn có thể nghĩ rằng tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng có thể gây rụng tóc sau phẫu thuật bariatric và điều này là đúng. Tuy nhiên, điều thú vị là ở một số người, nguyên nhân thực sự có thể là do stress sau phẫu thuật và tình trạng sụt cân nhanh sau đó. Nếu tình trạng rụng tóc xảy ra 6 tháng sau phẫu thuật và lâu hơn có thể là do thiếu hụt chất dinh dưỡng xảy ra do tình trạng kém hấp thu liên quan đến phẫu thuật.
Đó là lý do tại sao những người đã trải qua phẫu thuật cắt dạ dày cần bổ sung vi chất dinh dưỡng. Những chất này giúp ngăn ngừa rụng tóc liên quan đến phẫu thuật cũng như các biến chứng nghiêm trọng khác.
Sử dụng thực phẩm bổ sung
Nạp vào một số chất dinh dưỡng dưới dạng thực phẩm bổ sung có thể giúp tóc bạn khỏe mạnh và phát triển ở tốc độ tối ưu. Tuy nhiên, sử dụng các loại thực phẩm bổ sung khác có thể có tác dụng ngược lại. Trên thực tế, một số chất bổ sung có liên quan đến tình trạng rụng tóc.
Nếu bạn không bị thiếu hụt chất dinh dưỡng, việc dùng liều cao một số chất nhất định có thể gây hại cho tóc. Các chất bổ sung này bao gồm:
- selen
- vitamin E
- vitamin A
Ví dụ, tiêu thụ quá nhiều vitamin A bằng cách dùng thực phẩm bổ sung vitamin A có thể làm quá tải gan, nơi thường dự trữ lượng vitamin A dư thừa. Khi gan không thể xử lý quá nhiều vitamin A, lượng vitamin A dư thừa sẽ đi vào tuần hoàn, dẫn đến nồng độ cao trong máu. Vì duy trì mức vitamin A tối ưu trong máu là điều cần thiết cho chức năng của nang tóc, nên lượng chất dinh dưỡng này quá nhiều trong cơ thể có thể gây rụng tóc.
Các yếu tố khác có thể dẫn đến rụng tóc
Theo nghiên cứu, các yếu tố khác cũng có thể liên quan đến nguy cơ cao rụng tóc, bao gồm:
- hút thuốc lá
- uống rượu bia
- căng thẳng
- thiếu ngủ
Một nghiên cứu năm 2013 bao gồm 92 cặp song sinh nam đã phát hiện ra rằng hút thuốc, uống hơn bốn đơn vị cồn mỗi tuần, tăng lượng caffeine tiêu thụ và tăng thời gian căng thẳng đều có liên quan đến rụng tóc.
