Tổng quan
Hăm tã là một dạng viêm da trông giống xuất hiện ở mông, đùi và bộ phận sinh dục. Nguyên nhân có thể là do tã ướt hoặc bẩn không được thay thường xuyên. Hoặc có thể do da nhạy cảm và trầy xước. Tình trạng này thường gặp ở trẻ sơ sinh, mặc dù bất kỳ ai mặc tã thường xuyên đều có thể mắc phải.
Hăm tã thường khỏi bằng cách chăm sóc đơn giản tại nhà, chẳng hạn như để khô thoáng, thay tã thường xuyên và sử dụng kem hoặc thuốc mỡ bôi tại chỗ.
Triệu chứng
Các triệu chứng của hăm tã bao gồm:
- Da bị viêm ở vùng mặc tã — mông, đùi và bộ phận sinh dục.
- Da ngứa, đau ở vùng mặc tã.
- Các vết lở loét ở vùng mặc tã.
- Trẻ khó chịu, quấy khóc, đặc biệt là khi thay tã.
Khi nào cần đi khám bác sĩ
Nếu hăm tã không cải thiện sau vài ngày điều trị tại nhà, hãy đi khám bác sĩ. Bạn có thể cần dùng thuốc theo toa để điều trị hăm tã. Hoặc hăm tã có thể do nguyên nhân khác, chẳng hạn như viêm da bã nhờn, viêm da dị ứng, bệnh vẩy nến hoặc thiếu hụt dinh dưỡng.
Đưa con bạn đến gặp bác sĩ trong các trường hợp:
- Phát ban kèm theo sốt.
- Phát ban nặng hoặc bất thường.
- Phát ban kéo dài hoặc trở nên nặng hơn mặc dù đã được chăm sóc tại nhà.
- Ban xuất huyết, ngứa hoặc rỉ dịch.
- Phát ban gây đau khi bé đi tiểu hoặc đại tiện.
Nguyên nhân
Hăm tã có thể do các nguyên nhân:
- Để tã ướt hoặc bẩn quá lâu. Da có thể bị hăm nếu để tã ướt hoặc bẩn quá lâu. Trẻ sơ sinh có thể dễ bị hăm tã hơn nếu đi ngoài nhiều hoặc bị tiêu chảy.
- Cọ xát. Tã hoặc quần áo bó cọ xát vào da có thể dẫn đến hăm tã.
- Sử dụng sản phẩm mới. Da của bé có thể phản ứng với một loại khăn lau, tã hoặc chất tẩy rửa, hoặc nước xả vải mới dùng nào đó. Các thành phần trong kem dưỡng da, phấn rôm và dầu bôi có thể làm nặng thêm vấn đề.
- Nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm men. Những vị trí nhiễm trùng đơn giản ban đầu có thể lan sang vùng da xung quanh. Vùng da được tã che phủ có nguy cơ bị nóng và ẩm, tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm men sinh sôi. Những vết hăm này có thể xuất hiện trong các nếp gấp của da.
- Ăn các loại thực phẩm mới. Khi trẻ bắt đầu ăn thức ăn đặc, thành phần trong phân của trẻ sẽ thay đổi. Điều này làm tăng khả năng bị hăm tã. Những thay đổi trong chế độ ăn của bé cũng có thể làm tăng tần suất đi ngoài, có thể dẫn đến hăm tã. Trẻ bú sữa mẹ có thể bị hăm tã do phản ứng với thứ gì đó mà mẹ đã ăn.
- Bé có làn da nhạy cảm. Trẻ bị viêm da dị ứng, viêm da tiết bã nhờn hoặc các tình trạng da khác sẽ có nhiều khả năng bị hăm tã hơn. Da dễ bị kích ứng trong viêm da dị ứng cũng có xu hướng ở những vùng không được tã che phủ.
- Sử dụng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh có thể góp phần gây ra hăm tã bằng cách tiêu diệt vi khuẩn giúp kiểm soát sự phát triển của nấm men. Sử dụng thuốc kháng sinh cũng làm tăng nguy cơ tiêu chảy. Trẻ bú sữa mẹ có mẹ dùng thuốc kháng sinh cũng có nguy cơ bị hăm tã cao hơn.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ gây hăm tã bao gồm việc mặc tã không được thay thường xuyên và bé có làn da nhạy cảm.
Biến chứng
- Thay đổi màu da. Ở trẻ sơ sinh có làn da nâu hoặc đen, hăm tã có thể khiến vùng da bị hăm sáng màu hơn. Đây được gọi là tình trạng giảm sắc tố sau viêm. Tình trạng da sáng màu nhẹ thường sẽ hết sau vài tuần. Da bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn có thể mất nhiều tháng hoặc nhiều năm để trở lại màu da bình thường.
- Nhiễm trùng. Hăm tã có thể phát triển thành tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng không đáp ứng với điều trị.
Phòng ngừa
Cách tốt nhất để ngăn ngừa hăm tã là giữ cho vùng tã sạch sẽ và khô ráo. Một số mẹo chăm sóc da đơn giản có thể giúp ích:
- Thay tã thường xuyên. Tháo tã ướt hoặc bẩn ngay khi có thể. Tã dùng một lần có chứa gel thấm hút có thể hữu ích vì chúng có tác dụng hút ẩm.
- Rửa sạch mông của bé bằng nước ấm sau mỗi lần thay tã. Bạn có thể sử dụng bồn rửa, bồn tắm hoặc bình nước cho mục đích này. Khăn mặt ẩm, bông gòn hoặc khăn lau trẻ em có thể giúp làm sạch da. Hãy nhẹ nhàng. Một số khăn lau trẻ em có thể gây kích ứng, vì vậy hãy sử dụng khăn lau không chứa cồn hoặc hương liệu. Hoặc sử dụng nước thường hoặc nước có pha xà phòng hoặc chất tẩy rửa nhẹ.
- Nhẹ nhàng thấm khô da bằng khăn sạch hoặc để khô tự nhiên. Không chà xát mông của bé. Không sử dụng phấn rôm.
- Thoa kem hoặc thuốc mỡ. Nếu bé thường xuyên bị hăm, hãy thoa kem hoặc thuốc mỡ bảo vệ sau mỗi lần thay tã. Sáp dầu và oxit kẽm là những thành phần đã được chứng minh qua thời gian trong nhiều sản phẩm chống hăm tã.
- Sau khi thay tã, hãy rửa tay thật sạch. Rửa tay có thể ngăn ngừa vi khuẩn hoặc nấm men lây lan sang các bộ phận khác trên cơ thể bé, sang bạn và những trẻ khác.
- Cho phép luồng không khí lưu thông dưới tã. Cố định tã, nhưng không quá chặt. Luồng không khí lưu thông bên trong tã có lợi cho da. Tã quá chặt có thể cọ xát vào da. Hãy tạm dừng sử dụng tã lót bằng nhựa hoặc tã bó sát.
- Tăng thời gian không mặc tã nhiều hơn. Khi có thể, hãy để bé không mặc tã. Để da tiếp xúc với không khí là cách tự nhiên và nhẹ nhàng để da khô. Để tránh bé đi vệ sinh bất ngờ, hãy đặt bé trần truồng trên một chiếc khăn tắm lớn khi chơi đùa.
